Suriyeli mültecilerin yüzde 56,1’i ülkesine dönmeyi; Türkiyelilerin daha ezici çoğunluğu ise gitmelerini istiyor. Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi 10-12 Ocak tarihleri arasında Gaziantep, Şanlıurfa ve Kilis’te Suriyeli mültecilerle ilgili uyum ve kabul hallerine dair eş zamanlı iki ayrı araştırma yaptı.
İlk çalışmada şehirlerin değişik mahallelerine yerleşerek yaşayan 120 mülteciyle görüşülürken, ikinci çalışma ise aynı şehirlerin değişik mahallerinde yaşayan 300 Türkiye vatandaşı ile yüz yüze görüşüldü.
Karşılaştırmalı tablolara yer verilen her iki çalışmanın analiz, grafik ve tablolarının ayrıntılarında özetle, şu tespitler yapıldı:
GELİR SEVİYELERİ AÇLIK SINIRININ ALTINDA
Suriyeli göçmenlerin büyük bir bölümü açlık sınırının altında ve sosyal güvenceden yoksun çalıştırıldığını belirtiyor. Buna göre yüzde 39,8’i işsiz olup iş aradığını beyan ederken, yüzde 21,4’ü işçi olduğunu belirtiyor.
Yüzde 28,6’sı hane aylık gelirini 0-500 TL arasında olarak bildirirken, yüzde 28,6’sı 501- 1000 TL arasında olduğunu ifade ediyor. Katılımcıların yüzde 92,9’u herhangi bir sosyal güvenlik kaydı bulunmadığını belirtiyor.
NEGATİF DÜŞÜNENLERİN ORANI YÜZDE 15
“Şehir sakinlerinin sizlere yaklaşımını değerlendirmenizi istersek ne dersiniz ?” sorusuna Suriyelilerin yüzde 46,9’u “Beslenme barınma gibi temel ihtiyacımızı karşılamamızda yardımcı oldular.”, yüzde 30,6’sı “Bizi bağırlarına bastılar.” derken, yüzde 6,1’i “Fikrim yok.” diyor.
Katılımcıların yüzde 5,1’i “Ayrımcı yaklaştılar.”, yüzde 4,1’i “Dışladılar.”, yüzde 4,1’i “Kimseden yardım görmedik.”, yüzde 2’si “Kötü davrandılar.” derken, toplamda yüzde 15,3 gibi bir oran negatif bir duruma işaret ediyor.
“Bu şehirde/ülkede kendinizi güvende hissediyor musunuz?” sorusuna Suriyelilerin yüzde 76,5’i “evet”, yüzde 12,3’ü “hayır” cevabı verdi. Yüzde 11,2’si ise kararsız olduğunu ifade ediyor.
MADDİ DESTEK DEVLETTEN DEĞİL YAKINLARINDAN
“İhtiyaçlarınızı karşılayabilmek için size maddi yardımda bulunan kurumlar/kişiler var mı? Varsa kimlerdir?” sorusuna ise, Suriyelilerin yüzde 31,6’sı maddi bir yardım görmediğini, yüzde 27,6’sı “Bu ülkede vatandaş olan yakınlarımız ve akrabalarımızdan maddi destek gördük.” cevabını veriyor.
Ayrıca yüzde 9,2’si valilik/kaymakamlık, yüzde 9,2’si muhtarlık, yüzde 8,2’si sivil toplum örgütleri, yüzde 6,1’i belediyeden yardım aldıklarını söylüyor.
ÜLKELERİNE DÖNMEK İSTEYENLERİN ORANI YÜZDE 56
“Şehirde yaşayan vatandaşlardan bir talebiniz var mı?” sorusunu da cevaplayan Suriyeli mültecilerin yüzde 71,4’ü “Hayır”, yüzde 28,6’sı “Evet” dedi. Soruya “Evet” cevabını veren yüzde 28,6’lık kesim taleplerinin ne olduğuna ise, yüzde 42,8’i “Bizi dışlamasınlar”, yüzde 21,4’ü “Bizlerle kardeşçe yaşamayı kabul etsinler”, yüzde 17,9’u “Ev kirası konusunda yardımcı olsunlar”, yüzde14,3’ü “Sosyal yardım”, yüzde 3,6’sı “İş yerimde emeğim sömürülmesin” cevabını veriyor.
Mültecilerin yüzde 56,1’i ülkelerine dönmek istediğini belirtirken, yüzde 43,9’u dönmek istemediğini beyan ediyor.
SURİYELİLER ŞEHRİ DEĞİŞTİRDİ
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının aynı araştırmada verdiği cevaplar ilginç sonuçlar ortaya koydu:
“Sizce göç şehrinizi değiştirdi mi?” sorusuna karşılık yüzde 52,4’ü “Evet, çok değişti.”, yüzde 42,9’u “Değişti.”, yüzde 3,7’si “Değişmedi.” ve sadece yüzde 1’i “Hiç değişmedi.” diyor.
“Evet çok değişti” ya da “Değişti” diyen katılımcılara “Göçle beraber şehrinizde sizce neler değişti?” sorusuna, yüzde 19,5’i “Sosyo-ekonomik yapı değişti.” derken, yüzde 19’u “Suç oranı arttı, güvenlik düzeyi düştü.” dedi. Yüzde 14,8’i “Şehirde işsizlik arttı.”, yüzde 13,8’i “Kültürel yapı değişti.” diye düşünüyor.
“Yaşanan göç hayatınızı nasıl etkiledi?” sorusunu cevaplayan yerli halkın yüzde 80,4’ü göçlerin hayatlarını olumsuz etkilediğini düşünüyor. Toplamda sadece yüzde 4,8’i olumlu etkilediği görüşünde. Yine yüzde 76,7’si göçleri desteklemezken, toplamda destekleyenlerin oranı yüzde 14,7’de kalıyor.
BİRLİKTE YAŞAMAK İSTEMİYOR
Yerli halkın yüzde 71’i Suriyelilerle yaşamaktan/çalışmaktan memnun değilken; toplamda yüzde 17,6’sı memnun olduğunu belirtiyor. Araştırmaya göre, “Hiç memnun değilim.” diyen görüşmecilerin ilk sıradaki cevabı yüzde 18,5 ile “Toplumda kargaşa ve huzursuzluğa sebep oldular.” diyor.
İkinci sırada yüzde 16 ile “İşsizliğe sebep oluyorlar.” cevabını verirken, “Memnun değilim.” diyenlerin ilk sırasını ise yüzde 32,4 ile “Kültürel dokuya zarar veriyorlar.” cevabı aldı.
Memnun ve çok memnun olduklarını söyleyenlerin ilk sıradaki cevapları ise, “İyi insanlar olduklarını düşünüyorum.” şeklinde. “Suriyeliler ile aynı binada yaşamak sizi rahatsız eder mi?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 42,9’u “Evet”, yüzde 40’ı “Hayır” ve yüzde 17,1’i ise “Kararsızım” diyor.
KÖTÜ GİDİŞATTAN MÜLTECİLER SORUMLU TUTULUYOR
“Şehrinize göç edenlerle ilişkilerinizi değerlendirmenizi istesek ne söylersiniz?” sorusuna katılımcıların yüzde 26,7’si “Hiç karışmıyorum, uzak duruyorum.” derken, yüzde 19’u “Şehrimize huzursuzluk ve kargaşa getirdiklerini düşünüyorum.”, yüzde 17,1’i “Hakkımız olan imkânlara onların sahip olduğunu düşünüyorum.” ve yüzde 15,7’si ise “Kötü ekonomik durumun sorumlusu olarak görüyorum.” diyor.
Diğer katılımcıların yüzde 9,5’i “Beslenme, giyim, barınma gibi ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için çaba sahibiyim.” derken, yüzde 7,6’sı “Şehre alışmaları için yardımcı oluyorum.” ve yüzde 4,4’ü ise “Yakın komşuluk ilişkileri içindeyiz.” diye ifade ediyor.
EVLERİNE DÖNSÜN DİYENLER YÜZDE 77
“Suriyeli göçmenlerin dönmesini ister misiniz?” sorusuna 100 kişiden 77,2’si “Evet” derken; yüzde 17,1’i “Kendileri buna karar vermeli.”, yüzde 3,8’i “Kararsızım.” ve yüzde 1,9’u ise “Hayır.” diyor.