Türkiye’nin geçen yıl ithal ettiği cep telefonlarının ortalama fiyatı 200 dolar oldu. Resmi verilere göre 2018’de satılan telefonların ortalama fiyatı ise 2 bin 378 TL’ye çıktı. Vergi ve TRT için alınan bandrol ücreti dahil edildiğinde örneğin gümrükte 1.000 TL olan bir cep telefonunun vergili fiyatı 1.622 TL’yi buluyor.
622 TL’yi bulan fiyat artışında yüzde 25 Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), yüzde 18 Katma Değer Vergisi (KDV), yüzde 10 TRT bandrol ücreti etkili oldu.
İTHAL EDİLEN CEP TELEFONU SAYISI YÜZDE 20 AZALDI
2018’de Türkiye’nin cep telefonu ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 30 azaldı. Dolar kurunun yükselmesinin etkisiyle Türkiye’nin geçen yıl ithal ettiği telefon sayısı ise yaklaşık yüzde 20 azalarak 12,2 milyon adetten 9,8 milyon seviyesine geriledi.
Habertürk’ten Necdet Çalışkan’ın haberine göre, akıllı telefon ithalatı yüzde 30 azalırken Türkiye’de tüketicilerin karşı karşıya kaldığı fiyatlar son bir yılda yüzde 43 yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre son 5 yılın en düşük seviyesine gerileyen cep telefonu ithalatında ortalama fiyat 200 dolara indi.
FİYATI UCUZ OLAN MODELLER İTHAL EDİLDİ
Diğer bir deyişle ithalatçı firmalar 2018’de yurt dışından daha düşük fiyatlı modelleri Türkiye’ye getirdi.
2017 yılında yurt dışından ithal edilen cep telefonlarının ortalama fiyatı 232 dolar seviyesinde gerçekleşmişti. Bu rakam 2014 yılında ise 239 dolardı.
TÜİK verilerine göre telefon ithalatı ve ortalama perakende satış fiyatı şöyle:
Yıl | İthalat miktarı (adet) |
İthalat tutarı ($) |
Ort. Maliyet ($) |
Yıllık Ort. Dolar Kuru |
Ort. Maliyet (TL) |
Ort. Satış Fiyatı (TL) |
Fark (TL) |
2018 | 9820192 | 1966007046 | 200 | 4.8154 | 964 | 2378 | 1,414 |
2017 | 12189655 | 2832537842 | 232 | 3.6491 | 848 | 1660 | 812 |
2016 | 13464546 | 3058378228 | 227 | 3.0223 | 686 | 1366 | 680 |
2015 | 13581718 | 3136596614 | 231 | 2.7209 | 628 | 1325 | 697 |
2014 | 12546529 | 2996943234 | 239 | 2.1881 | 523 | 838 | 315 |
2018 yılı ortalama dolar kuru (4,81 TL) dikkate alındığında geçen yıl yurt dışından ithal edilen cep telefonlarının ortalama fiyatı da 964 TL olarak kayıtlara geçti. Bu rakam 2017 yılında 848 TL idi.
TÜİK’in dış ticaret veri tabanından derlenen ithalat verileri, yine TÜİK’in enflasyon sepetinde bulunan cep telefonu fiyatlarıyla karşılaştırıldığında ise ortaya daha çarpıcı bir sonuç çıkıyor.
TELEFONLARIN FİYATI YÜZDE 43,3 ARTI
2018 için ithal edilen cep telefonlarının ortalama maliyeti 964 TL iken, yine TÜİK’in hesaplamalarına göre 2018 yılı sonunda Türkiye’de tüketicilere sunulan cep telefonlarının ortalama perakende fiyatı bir önceki yıla göre yüzde 43,3 artışla 2 bin 378 TL oldu.
Diğer bir deyişle ortalamada ithal fiyatı ile perakende fiyatı arasındaki fark 2014 yılında 315 TL iken, geçen yıl 1.414 TL’ye kadar çıktı.
Peki bu fark nasıl oluştu?
Türkiye’de satılan akıllı telefonlar üzerinden tüketiciler, devlete KDV, ÖTV ve TRT Bandrolü olmak üzere üç ayrı vergi ödüyor. Yüzde 25 ÖTV ve yüzde 18 KDV alınan cep telefonlarından ayrıca yüzde 10’luk TRT bandrolü ücreti kesiliyor.
Akıllı telefonlardaki vergiler şu şekilde:
Maliyet Bedeli (TL) | 1000 |
TRT Bandrolü (%10) | 100 |
ÖTV (%25) | 275 |
KDV (%18) | 247.5 |
Toplam Vergi | 622.5 |
Satış Fiyatı (Bayi Kârı Hariç) | 1622.5 |
Buna göre gümrük girişi 1000 TL (yaklaşık 200 dolar) olan bir cep telefonunun vergiler eklendiğinde fiyatı 1.622 TL’yi buluyor. Üstelik bu rakama bayi kârı da dahil değil.
Nakliye ve pazarlama gibi giderlerin yanı sıra perakende kanalındaki satıcının kâr marjı da eklendiğinde 200 dolarlık maliyeti olan bir telefon için tüketicinin cebinden çıkan tutar 2 bin TL’yi aşıyor.
9 BİN 899 TL’YE SATILAN iPHONE XS’TEN ALINAN VERGİ 2 BİN 926 TL
Mevcut durum Apple’ın iPhone modelleri için değerlendirildiğinde ise şu tablo ortaya çıkıyor:
Apple Türkiye’nin internet sitesinde yer alan bilgilere göre iPhone XS ve iPhone XS Max için tüketicilerin ödediği toplam tutarın yaklaşık yüzde 29’u vergi ve benzeri yasal yükümlülüklere gidiyor.
Örneğin 9 bin 899 TL’ye satılan 64 GB’lik iPhone XS’in 2 bin 926 TL’sini vergiler oluşturuyor. Vergi ve benzeri yasal yükümlülükler çıkarıldığında ise iPhone XS’in başlangıç fiyatı 6 bin 973 TL’ye iniyor.
iPhone XS ve iPhone XS Max’in Türkiye ve ABD fiyat karşılaştırması şöyle:
Model | Satış Fiyatı (TL) | Vergiler (TL) | Vergi Hariç Fiyatı (TL) |
ABD’deki Vergi Hariç Fiyatı ($) |
ABD’deki Fiyatın TL Karşılığı |
Türkiye – ABD FiyatFarkı(Vergi Hariç, TL) |
iPhone XS (64 GB) | 9899 | 2926 | 6973 | 999 | 5255 | 1718 |
iPhone XS (246 GB) | 11199 | 3202 | 7997 | 1149 | 6044 | 1953 |
iPhone XS (512 GB) | 13099 | 3722 | 9377 | 1349 | 7096 | 2281 |
iPhone XS Max (64 GB) | 10799 | 3185 | 7614 | 1099 | 5781 | 1833 |
iPhone XS Max (256 GB) | 12099 | 3462 | 8637 | 1249 | 6570 | 2067 |
iPhone XS Max (512 GB) | 13999 | 3982 | 10017 | 1449 | 7622 | 2395 |
ABD’de satın alma sırasında ödenen ve eyaletlerine göre değişmekle birlikte ortalama yüzde 7 seviyesinde olan satış vergisi hariç değerlendirildiğinde aynı modelin TL karşılığı, bugünkü kurdan 5 bin 255 TL.
Diğer bir deyişle vergiler hariç fiyatlar bile dikkate alındığında Türkiye ile ABD arasında iPhone XS modellerinde 1.718 TL ile 2 bin 395 TL arasında bir fark söz konusu.