İstanbul İl Seçim Kurulu Başkanı Müberra Gürdal emekliliğini istedi. Gürdal’ın yerine hakim Ziya Bülent Öner getirildi.
Söz konusu değişiklik büyük tepki çekerken, Gürdal’ın “emekliliğe zorlanmış” olabileceği iddiaları gündeme geldi.
Normal şartlarda kasım ayında yaş haddinden emekliliğe ayrılacak olan Gürdal’ın “eşinin sağlık durumu” gerekçesiyle emekliliğini istediği bildirildi.
Yılbaşından önce 6 YSK üyesinin görev süresi birer yıl uzatılmış, muhalefetin eleştirilerine yönelik AKP’den “Dere geçilirken at değiştirilmez” şeklinde açıklama gelmişti.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin YSK tarafından iptal edilmesi üzerine 23 Haziran’da yeniden seçim yapılmasına giden süreçte İstanbul İl Seçim Kurul Başkanlığı’nda değişiklik yapılması, AKP’nin “Dere geçilirken at değiştirilmez” açıklamasıyla taban tabana zıt bulunuyor.
YSK Başkanı Sadi Güven de dahil toplam 6 üyenin görev süresi Ocak 2019’da doluyordu. AKP, trafik cezalarına af getirilmesi başlığıyla çıkardığı torba yasaya YSK üyelerinin görev sürelerinin birer yıl uzatılmasını öngören maddeyi de ekledi.
Söz konusu madde, “YSK üyelerinden 2019 yılında görevi sona ereceklerin yerine Ocak 2020’de, 2022’de görevi sona ereceklerin yerine ise Ocak 2023’te yenileme seçimi yapılacak” hükmünü içeriyordu.
Gazeteci Kemal Göktaş, diken.com.tr’deki 8 Mayıs tarihli yazısında, YSK’nın İstanbul seçimine ilişkin iptal kararında sonucu, görev süreleri uzatılan üyelerin belirlediğini aktarmıştı.
Göktaş’ın yazısı şu şekildeydi:
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptal edilip yenilenmesine ilişkin kararında, görev süreleri geçen yıl aralık ayında çıkarılan kanunla bir yıl uzatılan altı üye belirleyici oldu.
Seçime bir yıldan az süre kala yapılan değişikliğin Anayasa’daki açık hükme aykırı olduğu ve uygulanamayacağı itirazları seçimden önce Anayasa Mahkemesi (AYM) ve YSK tarafından reddedilmişti. YSK’nın iki üyesi ise değişiklikle YSK üyelerinin tamamının seçim döneminde görevden alınması dahil birçok müdahalenin önünün açıldığı uyarısında bulunmuştu.
“SON DAKİKADA GÖREV SÜRELERİ UZATILDI”
YSK’nın İstanbul kararını almasına giden yolda AKP’nin kontrolündeki yasama ve yürütme organları ve yargının hep birlikte hareket etmesi etkili oldu. TBMM Genel Kurulu’nda 27 Aralık 2018’de kabul edilen yasa değişikliğiyle ‘kurul üyelerinden, 2019 yılında görevi sona ereceklerin yerine 2020 yılı ocak ayında, 2022 yılında görevi sona ereceklerin yerine ise 2023 yılı ocak ayında yenileme seçimi yapılması’ öngörüldü.
Teklifin gerekçesinde 31 Mart seçiminin başlangıç tarihi 1 Ocak 2019’dan sonra YSK üyelerinin yarısından fazlasının değişmesinin söz konusu olduğu, bu durumun seçimlerin düzen içinde yönetimi açısından sorun oluşturabileceği ileri sürülerek, “YSK üyeleri görev yaptıkları süreçte seçim hukuku alanında uzmanlaşmaktadır. Mevcut üyelerin bilgi ve tecrübelerinden yararlanılmasında fayda mülahaza edilmektedir” denmişti.
YSK üyelerinin görev süresinin uzatılmasına ilişkin değişikliğin Anayasa’ya aykırı olduğunu ileri süren CHP, Karayolları Trafik Kanunu’nda değişiklik öngören kanunun içine yerleştirilen bu düzenlemeye karşı çıktı ama ilginçtir teklifin tamamı üzerindeki oylamada ‘Evet’ oyu verdi. Böylece kanun teklifi sadece beş ret oyuna karşılık 276 oyla kabul edildi.
CHP Grup Başkan Vekili Engin Altay, teklifteki diğer maddeler nedeniyle evet oyu verdiklerini ve YSK düzenlemesine ilişkin rezervlerini koruduklarını belirtirken, “Bunu sağda solda bir şekilde, farklı şekillerde kullanmanızı ayıplarım” demişti.
“ANAYASA’YA AYKIRILIK İTİRAZI”
Aslında YSK üyelerinin görev sürelerini uzatmak yeni bir şey değil. Son olarak 1997’de bu yönde bir değişiklik yapılmıştı. Ama Anayasa’da 2001 yılında yapılan değişiklikle “Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz” hükmü getirilmişti. Buna göre 6 YSK üyesinin görev sürelerinin 2020’ye uzatılmasına ilişkin değişikliğin uygulanması önünde Anayasal engel vardı.
AKP Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’da düzenlenen YSK’ya ilişkin maddeleri kaldırmış ve ayrı bir YSK teşkilat kanununu 2017 yılı sonunda çıkarmıştı. Bu durum YSK’ya ilişkin yasal değişiklikleri ‘seçimlere ilişkin düzenleme’ olmaktan çıkarmıyordu.
Teklifin tümüne ‘Evet’ oyu veren CHP, AYM’ye düzenlemenin iptal edilmesi talebiyle giderken Halkın Kurtuluş Partisi de düzenlemenin 31 Mart seçimlerinde uygulanmaması talebiyle YSK’ya başvurmuştu.
YSK bu başvuruyu reddetti ama üyeler Kürşat Hamurcu ve Yunus Aykın, üyelerin görev süresini uzatan yasa değişikliğinin 31 Mart 2019’da yapılacak yerel seçimlerde uygulanamayacağını belirterek karşı oy kullanmıştı.
İki üye karşı oy yazısında “Yasal düzenlemenin seçimlerle ilgili ve konjonktürel bir değişiklik olduğunda kuşku bulunmamaktadır” derken, bu değişikliğin uygulanmasının ‘seçimlere bir yıldan az bir süre kala ve hatta başlamış olan bir seçim takvimi içinde bile tüm üyelerin görevlerinin sonlandırılabileceğinin de kabulü anlamına geleceğini’ söylemişti.
AYM: GÖREV SÜRESİNİN UZATILMASI SEÇİM KANUNU DEĞİŞİKLİĞİ DEĞİL
Anayasa Mahkemesi de 14 Mart’ta, yani seçimden sadece iki hafta önce, CHP’nin değişikliğin iptal edilmesi talebini reddetti. Karar seçimlere 5 gün kala Resmi Gazete’de yayınlandı.
AYM kararında düzenlemenin bir ‘seçim kanunu değişikliği’ sayılmayacağı ve ‘YSK üyelerinin yürütme erkinin etkisinde kalmasına ve tarafsız karar almamasına neden olmayacağı gibi seçimlerin dürüstlüğü ve yargı bağımsızlığı ilkelerine aykırı olmadığı’ savunuldu.
“İSTANBUL SEÇİMİNİN İPTALİNİ İSTEYEN 7 ÜYEDEN 5’İNİN GÖREV SÜRESİ UZATILMIŞTI”
Böylece görev süreleri geçen ocak ayı başında dolan YSK Başkanı Sadi Güven, üyeler Nakiddin Buğday, Faruk Kaymak, Refik Eğri, Zeki Yiğit ve İlhan Hanağası 31 Mart seçiminde görev aldı.
Oysa görev süresi uzatılmasa bu üyeler 31 Mart seçimlerinde görev alamayacak, yerlerine ocak ayı başında Danıştay ve Yargıtay genel kurullarında yapılacak seçimlerle yeni üyeler gelecekti. Böylece YSK başkanı da değişmiş olacaktı.
Değişiklikle bu altı üye İstanbul seçimlerine ilişkin iptal başvurusunda oy kullandı.
YSK iptal kararını 4’e karşı 7 oyla almış, üyelerden 5’i iptal yönünde oy kullanırken Başkan Güven karşı oy vermişti.
Yani 6 üye yerine yeni üyeler seçilseydi iptal talebinde ret kararı çıkabilecekti.
CHP’NİN İTİRAZI ÜZERİNE 7 İLÇEDE GEÇERSİZ OYLARIN SAYIMINI DURDURMUŞTU
Müberra Gürdal başkanlığındaki İstanbul İl Seçim Kurulu 31 Mart yerel seçimlerinin ardından 7 ilçede başlayan geçersiz oyların sayımını CHP’nin talebi üzerine durdurmuş, Yüksek Seçim Kurulu da gece yarısı toplanarak İstanbul İl Seçim Kurulu’nun kararını kaldırmıştı.
Ayrıca Twitter’da bu değişikliğe tepki gösteren kullanıcılar, Müberra Gürdal’ın AKP tarafından yapılan ilçe seçim itirazlarını ilk kez reddeden, Ekrem İmamoğlu’na mazbatasının verilmesi kararını alan kişi olduğuna dikkati çekiyor.
İstanbul İl Seçim Kurulu Başkanı Müberra Gürdal emekliliğini istedi. Gürdal’ın yerine Hakim Ziya Bülent Öner'in gelmesi bekleniyor.
Müberra Gürdal, AK Parti’in ilk ilçe seçim itirazlarını reddeden, İmamoğlu’na mazbatayı verme kararını veren kişi. pic.twitter.com/sUKuCOwAFl
— Ahkam (@ahkam1432) May 12, 2019
İstanbul il seçim kurulu başkanı anlaşılmaz biçimde aniden bu gün istifa etmiş..Yerine de Ziya Bülent Öner atanmış..! Murat Ağırel de bunu kuşkulu bir atama olarak yorumluyor..! Yeni İstanbul seçimleri için YSK dan çekinirken bu kez de il seçim kurulu ile mi uğraşılacak.!
— serafettin ozmen (@serefozmen55) May 12, 2019
İstanbul’un yeni seçim kurulu başkanı olarak atanan Ziya Bülent Öner Deniz Baykal’ın kaset komplosunda ve Trabzonspor ve Mehmet Ali Yılmaz davalarında adı öne çıkıyor Ne kadar ilginç degilmi seçim kurulu başkanı olarak atanan kişinin geçmişi “ ? “. Nokta
— Mehmet Ekrem Varol (@MehmetEkremVar6) May 12, 2019
Bugün İstanbul il seçim kuruluna Ziya Bülent Öner atandı ve geçmişe bakarsak yolu ekrem İmamoğlu ve İmamoğlu’nun kayınpederi Cemil Kaya ile blr geçmişi var Trabzonspor ve Mehmet Ali Yılmaz üzerinden bakınca –
— Mehmet Ekrem Varol (@MehmetEkremVar6) May 12, 2019
İmamoğlu 2002 de Trabzonspor kulübünde yer aldı eşi Dilek kayanın abisi Cemil Kaya’nın da yönetimde yer alması Mehmet Ali Yılmaz’ı mahkum Eden Ziya Bülent Öner’in İstanbul il seçim kurulu başkanı olarak atanması ilginç Değilmi acaba bakarsak. Nokta
— Mehmet Ekrem Varol (@MehmetEkremVar6) May 12, 2019
İstanbul İl Seçim Kurulu'nda dikkat çeken bir değişiklik yaşandı. #YSK #istanbul seçimlerini iptal ederken İstanbul İl Seçim Kurulu'nu sorumlu tutmuştu.
İl Seçim Kurulu Başkanı Müberra Gürdal emekliliğini istedi; yerine İstanbul 16.Aile Mahkemesi Hâkimi Ziya Bülent Öner geldi.
— Mehmet Mert (@MehmetMert1) May 12, 2019
Tezgah başladı dikkat! YSK'nın iptalde sorumlu tuttuğu il seçim kurulunda dikkat çeken değişiklik
Emekliliğini isteyen İstanbul İl Seçim Kurulu Başkanı Müberra Gürdal'ın yerine Ziya Bülent Öner geldi https://t.co/zq9c0EFa7g— hakan aygun (@hakan_aygun) May 12, 2019
İstanbul İl Seçim Kurulu Başkanı Müberra Gürdal emekliliğini istemis, yerine de İstanbul 16. Aile Mahkemesi Hakimi Ziya Bülent Öner getirilmis.
Sizce de zamanlama manidar degilmi?#seçim #HappyMothersDay
— Ahmet Ali YILMAZ (@yilmaz_0606) May 12, 2019
Zamanlama manidar. https://t.co/678QEYmaGq
— Gayın-Sin (@GLTSRY_10) May 12, 2019
Öte yandan “zamanlamanın manidar” olduğunu belirterek İstanbul İl Seçim Kurulu Başkanı’nın değişmesini eleştiren çok sayıda kişi de söz konusu.
HÜKÜMETE YAKIN MEDYA “UTANÇ DİRENİŞİYLE” SUÇLAMIŞTI
Öner, yeni görevinden önce İstanbul Fatih İlçe Seçim Kurulu Başkanı’ydı.
YSK’nın İstanbul için iptal kararını verdiği 6 Mayıs’tan bir gün önce havuz medyası yayın organlarından Sabah’ta Kenan Kıran imzasıyla “İlçe seçim kurullarının YSK’ya utanç direnişi” başlıklı bir habere yer verildi.
Haberde, “İstanbul’daki 39 ilçenin seçim kurulları, sandık başkan ve üyelerinin görevlendirilmesinde esas alınan kaymakamlık listelerini YSK’ya göndermedi. YSK’nın yasa dışı görevlendirmeleri tespit edebilmesi için bu listelere ihtiyacı var” deniliyordu.
Haberde ayrıca, “Fatih İlçe Seçim Kurulu’nun da söz konusu listeleri YSK’ya göndermediği öğrenildi” ifadesine yer verilmişti.
Hükümetin emrinden çıkmadığı bilinen Sabah tarafından YSK’ya karşı “utan direnişinde” bulunmakla suçlanan Fatih İlçe Seçim Kurulu’nun Başkanı Ziya Bülent Öner’in İstanbul İl Seçim Kurulu Başkanı olarak görevlendirilmesi de ayrıca şüphe uyandırdı.
ZİYA BÜLENT ÖNER KİMDİR?
Öner, 1 Ağustos 1955’te Antalya’da doğdu. 1972 yılında Çanakkale Lisesi’nden mezun olan Öner, İstanbul Hukuk Fakültesi’ni kazandı 1976 yılında üniversiteden mezun oldu. Öner ayrıca Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Tarih Bölümü Historiography okudu.
14 Mayıs 1981’de evlenen Öner, hakim olarak çeşitli yerlerde görev yaptı. Öner, en son İstanbul Fatih İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı görevini yürütüyordu.