ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) maddi yardımlarını durdurduğunu açıkladı. Kuruluşa karşı bir soruşturma yürüteceklerini belirtti. BM Genel Sekreteri Guterres ise Trump’a karşı Dünya Sağlık Örgütü’nü savundu.
BOLD – ABD Başkanı Donald Trump koronavirüs krizi devam ederken DSÖ’ye mali yardımları durdurma kararı aldı. Trump organizasyonu salgını engelleyememekle suçladı.
Donald Trump, Beyaz Saray’ın bahçesinde düzenlediği basın toplantısında, ABD’nin bu süreçte DSÖ’yle ilgili bir soruşturma yürüteceğini söyledi. Trump “Bu soruşturma, DSÖ’nün koronavirüsün yayılmasını gizlemesine ve süreci iyi yönetmemesine yönelik olacak” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump, Dünya Sağlık Örgütü’nün koronavirüs nedeniyle yaşanan ölümlerde sorumluluğu olduğunu savunarak örgütün en temel görevini yerine getiremediğini söyledi.
Çin’den koronavirüse dair gelen bilgilere eleştirel yaklaşma ve kısa süre içinde inceleme konusunda DSÖ’nün başarısız olduğunu da söyleyen Trump, bunun yerine örgütün Çin’e inandığını ve ülkeyi şeffaf davrandığı için övdüğünü dile getirdi.
“DSÖ, hızlı ve kararlı adımlar atarak virüsü ortaya çıktığı yerde sınırlandırabilirdi” diyen Trump, “Bu sayede binlerce hayat kurtarılabilirdi ve dünya genelinde de ekonomik zarar engellenirdi” diye eleştirilerini sürdürdü.
DSÖ’YE YÖNELİK SORUŞTURMA
Hükumetinin önümüzdeki 60-90 gün içinde “DSÖ’nün koronavirüsün yayılmasının gizlenmesi ve kötü idare edilmesinde nasıl bir rol oynadığını” inceleyeceğini ifade eden Trump, bu yapılana kadar örgüte maddi yardımları durdurduklarını belirtti.
Trump, “DSÖ’nün en tehlikeli ve en ağır kararı, Çin ve diğer ülkelere karşı seyahat yasağına karşı olanıydı” dedi. Trump, “Neyse ki ben bu konuda ikna olmuştum ve Çin’den geleceklere seyahat yasağı koyarak çok sayıda yaşamı kurtardım” ifadesini kullandı.
ABD, Ocak ayı sonunda virüsün ortaya çıktığı Çin’den ABD vatandaşı olmayanlara seyahat yasağı getirmişti.
ABD merkezli Johns Hopkins Üniversitesi’nin son verilerine göre ABD’de koronavirüs vakalarının sayısı 600 bini aştı, virüsün neden olduğu Kovid-19 hastalığı sonucu 25 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
DSÖ, 11 MART’TA PANDEMİ İLAN ETTİ
DSÖ, 30 Ocak’ta koronavirüs nedeniyle “uluslararası kamu sağlığı açısından acil durum” ilan etmişti.
Trump ise Şubat ayı sonunda yaptığı açıklamada, koronavirüsün ABD’de yayılmasının kaçınılmaz olmadığını söylemiş, “Amerikalılar için tehlike düzeyi çok düşük” demişti.
Trump o dönemde ABD’de 15 olan koronavirüs vakalarının sayısının “birkaç gün içinde” sıfıra düşeceğini de iddia etmişti.
DSÖ, 11 Mart’ta da koronavirüsü “pandemi” (küresel salgın) olarak sınıflandırmıştı.
O dönemde ABD ve İngiltere dahil bazı ülkeler DSÖ’nün tavsiyelerini yerine getirmemiş, örgütün başkanı Doktor Tedros Adhanom Ghebreyesus bu duruma tepki göstermişti.
ABD son dönemde koronavirüs salgınında en çok vakanın bulunduğu ve en çok can kaybının olduğu ülke konumuna geldi. ABD medyasında Trump’ın DSÖ’ye eleştirileri arttırarak hedef şaşırtmaya çalıştığı ve kendi üzerinde oluşan baskıyı hafifletmeye çalıştığı şeklinde yorumlar yapılıyor.
TRUMP’IN KARARINA TEPKİLER
Microsoft’un kurucusu Bill Gates, Trump’ın kararını Twitter’da eleştirdi ve “Küresel bir sağlık krizi yaşanırken Dünya Sağlık Örgütü’nün fonlamasını durdurma fikri, kulağa geldiği kadar tehlikeli. WHO’nun görevi Covid-19’un yayılımını yavaşlatmak ve eğer çalışlmaları durdurulursa onların yerini alabilecek başka bir kuruluş da yok. Dünya’nın WHO’ya her zamankinden çok ihtiyacı var” dedi.
Halting funding for the World Health Organization during a world health crisis is as dangerous as it sounds. Their work is slowing the spread of COVID-19 and if that work is stopped no other organization can replace them. The world needs @WHO now more than ever.
— Bill Gates (@BillGates) April 15, 2020
GUTERRES: BUGÜN BİRLİL OLMA ZAMANI
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de Trump’ın Dünya Sağlık Örgütü’ne maddi desteği durdurma kararını eleştirdi.
“Bugün birlik olma zamanı, uluslararası toplumun dayanışma içinde bir arada çalışarak virüsü durdurma zamanı” diyen Guterres, örgüte maddi desteğin kesilmemesi gerektiğini söyledi.
Guterres “Dünya Sağlık Örgütü en ön saflarda üye ülkeleri ve toplumlarını destekliyor, özellikle de en savunmasız durumdakileri… Kovid-19’a karşı savaşı kazanmak için Dünya Sağlık Örgütü kritik bir öneme sahip” diye konuştu.
AB: KARAR ÇOK ÜZÜCÜ
Deeply regret US decision to suspend funding to @WHO. There is no reason justifying this move at a moment when their efforts are needed more than ever to help contain & mitigate the #coronavirus pandemic. Only by joining forces we can overcome this crisis that knows no borders.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) April 15, 2020
AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell de Trump’ın kararını eleştiren bir açıklama yaptı. Twitter hesabından paylaşımda bulunan yapan Borrell, kararın çok “üzücü” olduğunu söyleyerek “DSÖ’nün çabalarına hiç olmadığı kadar gerekli olduğu böyle bir zamanda bu adımın atılmasının hiçbir gerekçesi yok” ifadesini kullandı.
ÇİN, RUSYA, ALMANYA VE AVUSTRALYA’DAN TEPKİ
Çin hükümeti de ABD’nin aldığı kararı “ciddi endişe verici” diye nitelendirdi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, Pekin’de yaptığı açıklamada, korona krizinde durumun “karanlık” olduğunu belirterek dünyanın önemli bir noktada olduğuna işaret etti.
Rusya’dan yapılan açıklamada ise Trump’ın kararını “bencilce” şeklinde nitelendirildi. Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Rus haber ajansı TASS’ya yaptığı açıklamada, “Bu pandemi konusunda dünyada olup bitenlere Amerikan yönetiminin çok bencilce yaklaşımının bir ifadesidir“ dedi.
Almanya’da ise hükümet sözcüsü Steffen Seibert yaptığı açıklamada, DSÖ’nün yeterli şekilde finanse edilmesinin büyük önem taşıdığının altını çizdi. Dışişleri Bakanı Heiko Maas ise “ithamların hiçbir işe yaramadığını” belirterek Kovid-19’a karşı sıkı işbirliği yapılması gerektiğini belirtti.
Avustralya Başbakanı Scott Morrison da Trump’ın DSÖ’ye yönelik eleştirilerini anlayışla karşıladığını ancak Avustralya’nın örgüte fon sağlamaya devam edeceğini söyledi.
DSÖ BÜTÇESİ VE ABD’NİN KATKISI
Merkezi Cenevre’de olan DSÖ, BM’nin sağlık alanındaki başlıca organizasyonu. DSÖ’nün verilerine göre ABD, organizasyona en büyük maddi katkıyı sağlayan ülke.
ABD’nin 2020 ve 2021’de her bir yıl için DSÖ’ye 116 milyon dolar aktarması planlanıyordu. Çin’in DSÖ için aynı zaman diliminde ayırdığı bütçe ise yine her bir yıl için 57 milyon dolar.