İran, Fordo’daki nükleer tesisinde yeniden yüzde 20 oranında uranyum zenginleştirmeye başladığını açıkladı. Bu adım İran ile 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmanın en ciddi ihlali anlamına geliyor. Açıklama sonrası Avrupa Birliği, Tahran’a anlaşmadan doğan yükümlülüklerini hatırlattı.
BOLD – Tahran yönetimi, 2015 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya ile imzaladığı nükleer anlaşmanın şu ana kadarki en ciddi ihlali anlamına gelecek bir adım attı.
İran Hükümet Sözcüsü Ali Rebii, Kum kenti yakınlarındaki Fordo Nükleer Tesisi’nde yüzde 20 oranında uranyum zenginleştirilmesine bu sabah başlandığını duyurdu. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ve batılı ülkelerden konuyla ilgili henüz bir açıklama yapılmadı.
Zenginleştirilmiş uranyum, nükleer yakıtın yanı sıra nükleer silah yapımında da kullanılabiliyor. Ancak nükleer silah için uranyumun yüzde 90 oranında zenginleştirilmesi gerekiyor.
Nükleer anlaşma İran’a uranyumu en fazla yüzde 3,67 zenginleştirebilme izni veriyordu. ABD’nin yaptırımlarına karşı anlaşmadaki taahhütlerini durduran İran zenginleştirilmiş uranyum seviyesini yüzde 4,5 oranında tutuyordu.
AB’DEN TAHRAN’A ANLAŞMA YÜKÜMLÜLÜKLERİ HATIRLATMASI
AB, İran’ın uranyumu yüzde 20 zenginleştirme çalışmalarına yeniden başlayacaklarına yönelik açıklamasının “uygulamasına” bakılacağını, İran ile nükleer anlaşmanın yükümlülükler yerine getirildiği sürece “canlı” kalacağını bildirdi.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu sözcülerinden Peter Stano, günlük basın toplantısında İran ile küresel güçler arasında imzalanan nükleer anlaşmanın artık “ölü” sayılıp sayılmadığına yönelik soruyu yanıtladı.
Stano, “Eğer bu açıklama uygulamaya koyulursa bu İran’ın nükleer taahhütlerinden ciddi anlamda ayrılması demek olur. Bunun da nükleer silahların yayılmasını önlemede ciddi sonuçları olacaktır.” dedi.
İran ile nükleer anlaşmaya imza atan ülkelerin bu anlaşmayı canlı tutmak istediğini vurgulayan Stano, “Bu anlaşma tüm taraflar yükümlülüklerini yerine getirdiği sürece canlı kalacaktır.” diye konuştu.
2015 NÜKLEER ANLAŞMA
Nükleer anlaşma, İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması amacıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran arasında 2015’te imzalanmıştı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetime gelmesiyle Washington anlaşmadan çekilmiş ve İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı. Bunun üzerine İran, Temmuz 2019’da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak’ta da anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.
Anlaşmadan çekilmeyen Avrupa ülkeleri ile Rusya ve Çin, 2015 yılındaki anlaşmanın kurtarılması gerektiğini düşünüyor ve ABD’nin yaptırımlarını desteklemiyor.
ABD’nin İran’a yönelik tüm yaptırımları yeniden yürürlüğe koyma girişimleri geçen yıl BM Güvenlik Konseyi’nde kabul görmemişti.
Trump’ın ses kaydı ortaya çıktı: Seçim sonuçlarını değiştir!