İran’ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 tarihli anlaşmanın geleceği konusundaki görüşmeler gelecek hafta Viyana’da başlıyor. Açıklama İranlı yetkililerle Çin, Rusya, Fransa, Almanya ve İngiltereli yetkililerin bugünkü ön toplantısı sonrasında geldi.
BOLD – İran ile küresel güçler arasında imzalanan nükleer anlaşmanın taraflarının 6 Nisan Salı günü Avusturya’nın başkenti Viyana’da yüz yüze bir araya gelerek İran’a yönelik ambargonun kaldırılması konusunu ele alacağı bildirildi.
ABD’nin anlaşmaya dönüşünü ele almak üzere Avrupa Birliği (AB), Çin, Rusya, Fransa Almanya ve İngiltere ile İranlı üst düzey yetkililer video konferans yöntemiyle bugün toplantı yaptı.
GÖRÜŞMELER DOLAYLI ŞEKİLDE YAPILACAK
Viyana’daki görüşmelerde, eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilen Amerika’nın yeniden anlaşmaya dahil edilmesi ve tüm tarafların anlaşmanın kurallarına uymasının sağlanması konularının ele alınması bekleniyor.
Ancak görüşmeler dolaylı şekilde gerçekleştirilecek. ABD ve İran aynı masada müzakerelere oturmayacak. Anlaşmanın koordinatörü olan AB, anlaşmanın katılımcıları ve ABD ile Viyana’da ayrı ayrı temaslarda bulunacak.
İRAN: ABD İLE TOPLANTI YAPMAYACAĞIZ
AB, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve İngiltere ile İranlı üst düzey yetkililerin video konferans yöntemiyle bugün yaptığı toplantının ardından İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Twitter hesabından konuyla ilgili açıklama yaptı.
At virtual JCPOA JC meeting, Iran & EU/E3+2 agreed to resume in-person talks in Vienna next Tues.
Aim: Rapidly finalize sanction-lifting & nuclear measures for choreographed removal of all sanctions, followed by Iran ceasing remedial measures.
No Iran-US meeting. Unnecessary.
— Javad Zarif (@JZarif) April 2, 2021
İran Dışişleri Bakanı Zarif, gelecek hafta Viyana’da düzenlenecek toplantıya ABD’nin de katılacağı yönündeki iddialara, “İran’ın ABD ile toplantı yapmayacağı” cevabını verdi. Zarif, “ABD-İran toplantısı olmayacak. Gereksiz” ifadesini kullandı.
Zarif, toplantının amacının ABD yaptırımlarının tamamının hızlı bir şekilde kaldırılması ve ardından İran’ın da nükleer anlaşmadaki taahhütlerine dönmeye yönelik adımları atması olduğunu belirtti.
Video konferans yöntemi ile bugün yapılan toplantıda İran heyetinin başında bulunan İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi da söz konusu iddiaya dair “ABD, ortak nükleer anlaşma toplantısı dahil olmak üzere İran’ın katıldığı hiçbir toplantıya katılmayacak ve bu kesindir.” dedi.
AB YETKİLİLERİ GÖRÜŞMELERE BAŞKANLIK EDİYOR
Avrupa Birliği de İran ile Amerikalı yetkililerin anlaşmayla ilgili müzakere masasına oturma konusunu henüz karşılıklı olarak ele almadıklarını, görüşmelerin şu an hala dolaylı olarak Avrupalı ülkeler aracılığıyla yürütüldüğünü ifade etti.
Toplantının ardından AB’den yapılan açıklamada, İran nükleer anlaşması olarak bilinen Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) taraflarının toplantısına, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi adına AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora’nın başkanlık yaptığı belirtildi.
TRUMP, 2018 YILINDA ANLAŞMADAN ÇEKİLDİ
Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) olarak bilinen anlaşma, İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması amacıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran arasında 2015’te imzalanmıştı.
2018 yılı Mayıs ayında Amerika’yı anlaşmadan çıkaran Donald Trump, İran’a yönelik yaptırımları aynı yılın Kasım ayında tek taraflı olarak yeniden uygulamaya koydu. Ancak anlaşmanın diğer tarafı olan ülkeler Çin, Rusya, AB, İngiltere, Fransa ve Almanya yaptırımları yeniden uygulamaya karşı çıkmış ve anlaşmayı kurtarmak için gayret sarf etmişti.
ABD’nin Tahran’a yönelik tek taraflı yaptırımlar uygulamaya koymasının ardından İran, Temmuz 2019’da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak 2020’de de anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.
Bunun üzerine Trump yönetimi, BMGK’nın İran’a 13 yıl uyguladığı ve 18 Ekim 2020’de sona erecek silah ambargosunu geçen yıl yenilemek istemiş, 2020 yılı Ağustos ayında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde bu yönde girişimde bulunmuştu.
ABD’nin Güvenlik Konseyi’ndeki yaptırımları geri getirme girişimleri (snapback mekanizması), diğer daimi üyeler İngiltere Fransa, Rusya ve Çin ile Güvenlik Konseyi geçici üyesi Almanya’nın itirazı nedeniyle başarılı olmamıştı.
BİDEN YÖNETİMİ İLE BİRLİKTE POLİTİKA DEĞİŞİKLİĞİ
Joe Biden yönetimi, İran ile gerginliği azaltmak için son dönemde bir dizi iyi niyet adımı attı. Birleşmiş Milletler’de görevli İranlı diplomatlar için, Trump yönetimince getirilen seyahat yasakları hafifletildi.
Trump döneminde uygulamaya konulan yaptırımlar noktasında Joe Biden, Tahran’a nükleer anlaşma hükümlerine uyma şartını dile getiriyordu. Biden, anlaşma şartlarının yerine getirilmesi halinde yaptırımların kaldırılacağı sinyalini vermişti.
Beyaz Saray yönetimi, tarafların anlaşmanın kurallarına yeniden uymasını sağlamak amacıyla İran’ı müzakere masasına dönmeye ikna yollarını arıyordu.
ABD, BM’DEKİ YAPTIRIM TALEBİNİ GERİ ÇEKTİ
ABD, eski Başkan Donald Trump döneminde alınan İran’a yönelik tüm Birleşmiş Milletler yaptırımlarını tekrar uygulamaya imkan tanıyan mekanizmanın (snapback) hayata geçirilmesi kararını Şubat ayında iptal etti.
ABD’nin BM Daimi Temsilciliği, BM Güvenlik Konseyi’ne gönderdiği mektupta, Trump yönetiminin aldığı kararın iptal edildiğini bildirdi.
ABD’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilci Vekili Richard Mills, Başkan Joe Biden adına BM Güvenlik Konseyi’ne gönderdiği mektupta, “ABD, bu vesile ile Trump yönetiminin 19 Eylül’de tek taraflı uygulamaya başladığı yaptırımlara yol açan üç mektubunu geri çekmiştir” ifadesini kullandı.
Hamdi Yılmaz’ın Bükreş’te çektiği sıkıntıları bir Allah’ın kulu görmüyor!