Hukuk ve demokrasisi 15 Temmuz sonrası dip yapan Türkiye’nin ekonomisi de iflasa sürükleniyor. Dolar 15 lirayı aştı. Halkın enflasyonu yüzde 50’lere ulaştı. Market ve pazardaki bütün ürünlere günlük zam geliyor. Akaryakıt zamları ise lira lira yapılıyor. Ekonomik krizi unutturmak isteyen Erdoğan ise alım güce kalmayan asgari ücreti artırarak oylarını koruma peşinde.
BOLD ANALİZ – AKP iktidara geldiğinde ekonomik refah vaat etti. İlk yıllarında çift hanelerdeki enflasyonu tek hanelere indirmeyi başardı. 2002 yılında yüzde 29,8 seviyesinde olan enflasyon, 2012 yılında yüzde 6,2 seviyesine kadar inmişti. 2021 yılı sonu itibariyle gerçek enflasyon yüzde 50’leri geçti.
MİLLİ GELİR 8 BİN DOLARIN ALTINA İNDİ
AKP’nin ilk yıllarında halk düşük faizlerle çektiği krediler aracılığıyla ev ve araba sahibi oldu. Orta sınıf büyüdü. Ancak Erdoğan’ın tek adam rejimine geçiş için düğmeye bastığı 2013 yılından itibaren ekonomideki çarklar bozuldu. 2002 yılının bile gerisine gitmeye başladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2002 yılında 238 milyar dolar olan gayrisafi yurtiçi hasıla, 2013’te 951 milyar dolar ile rekor seviyeye ulaştı. Ancak bu yıldan sonra 7 yıl boyunca milli gelir hep geriye gitti. 2013 yılında 12 bin 582 dolara yükselen kişi başına gelir 2020 yılında 8 bin 599 dolar seviyesine indi. Bu yıl daha da aşağıya düşmesine kesin gözüyle bakılıyor.
BORÇLA YAŞAYAN HALK
AKP’nin başa geldiği 2002’deki tüketici kredileri ve kredi kartı borçları da 6,6 milyar lira seviyesindeydi. Ve vatandaşlar kredi borçlarını ödeyebiliyordu. 2021 yılı itibariyle tüketici kredileri ve kredi kartı borçları 887,6 milyar liraya fırladı. Borçlu olduğu için takibe düşen vatandaş sayısı ise 5 milyona ulaştı. Halk ekmek kuyrukları uzadı. Vatandaşlar pazardaki çürük çarık meyve ve sebzelere muhtaç kaldı.
HAZİNE BOŞALDI, DIŞ BORÇ KATLANDI
Hazine Müsteşarlığının verilerine göre Türkiye’nin dış borcu, kriz yılı olan 2002’de 129,6 milyar dolarken, 2021 yılı ortasında 450 milyar dolara ulaştı. Dış borcun milli gelire oranı 2020’de yüzde 62,8 ile rekor kırdı. Damat Berat Albayrak döneminde Merkez Bankası’nın 128 milyar doları harcandı. Savaş ve kıtlık zamanları için milletin yedek akçesi de Hazine’ye aktarılarak harcandı.
DOLAR KURU 1,6 LİRADAN 15,20 LİRAYA FIRLADI
Belirsizlik ve güvensizlik ortamı nedeniyle dolar kuru da çift hanelere yükseldi. 2002 sonunda dolar kuru 1,6 TL seviyesindeydi.1 dolar 1 TL olacak vaatleri yerini “Ben dolara bakmıyorum. Dolarla mı maaş alıyorsunuz” günlerine geçilince, Türk Lirası dolar karşısında en değersiz para haline geldi. 2013 yılına kadar 2 liranın altında kalan dolar 2018 yılında 4 lirayı geçti. 2020 yılında 8 lira oldu. 2021 sonu itibariyle 16 liraya dayandı.
ASGARİ ÜCRET ZAMLAR KARŞISINDA ERİDİ
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın açıklayacağı 2022 asgari ücret zammı da daha işçiye ulaşmadan eridi. Asgari ücretle 2005 yılında 10 çeyrek altın alabilen çalışanlar, 2 bin 826 TL’lik maaşla 2 çeyrek alabiliyor. Erdoğan asgari ücreti 4 bin TL’ye yükseltse bile çalışanlar 15 sene önceki çeyrek altını hiçbir zaman alamayacak. Dolardaki yükselişle 1.410 liraya yükselen çeyrek altından 10 tane alabilmesi için asgari ücretin net 15 bin liraya yükselmesi gerekiyor.
430 DOLARDAN 200 DOLARIN ALTINA ASGARİ ÜCRET
Türkiye’de 2016 yılında 430 dolara yükselen asgari ücret hayat pahalılığı karşısında eridi. 16 Aralık itibariyle 185 dolara gerileyen asgari ücret Erdoğan’ın 4 bin liraya çıkarması durumunda bile 263 dolarda kalacak. Merkez Bankası’nın faiz indirmesi halinde dolar yükselmeye devam edecek ve asgari ücret 100 doların altına düşecek.
https://boldmedya.com/2021/12/16/tlde-devaluasyon-1-dolar-15-lira-oldu/