BOLD – Ukrayna’nın Rus işgali altındaki Luhansk, Donetsk, Herson ve Zaporijya bölgelerinde Rusya yanlısı yönetimlerin tarafından organize edilen referandumlar sona erdi. Rus medyasına göre, Rusya’ya katılmayı isteyip istemedikleri sorulan bölge halkının büyük çoğunluğu katılımdan yana oy kullandı.
Cuma günü başlayan ve dün sona eren referandumlar, uluslararası normlara uymadığı ve demokratik standartları yerine getirmediği için ne Ukrayna ve de batılı ülkeler tarafından tanınmıyor. Gözlemciler de işgal altındaki topraklarda yaşayan Ukraynalıların oy kullanmaya zorlandığı çok sayıda vaka tespit edildiğini bildirdi. Bir sonraki adım olarak Moskova tarafından görevlendirilen işgal idarelerinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den söz konusu bölgeleri Rusya topraklarına ilhak işlemini başlatmasını resmen talep etmesi bekleniyor.
Rus RIA haber ajansı, dört bölge genelinde seçmenlerin yüzde 97’sinin Rusya Federasyonu’na katılma yönünde oy verdiğini bildirdi. Rusya yanlısı yerel yönetimlere dayandırılan ilk verilerde Rusya’ya katılmayı onaylayanların oranı Herson’da yüzde 87, Zaporijya’da yüzde 92,9, Luhansk’ta yüzde 98,5 olarak açıklandı. Donetsk’ten ise henüz veri gelmedi. Dört bölge, Ukrayna topraklarının yüzde 15’ini oluşturuyor.
Batılı ülkeler Ukrayna hükümetinin iradesi dışında gerçekleştirildiği için uluslararası hukuk açısından meşruiyeti bulunmayan referandum sonuçlarını tanımayacağını açıklamıştı.
PUTİN ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA İLHAKI AÇIKLAYABİLİR
Referandum sürecinin tamamlanmasının ardından Rusya yanlısı yönetimlerin Rusya Federasyonu’na katılım için başvuruda bulunması bekleniyor. Moskova’dan daha önce yapılan açıklamalarda ilhak sürecinin hızlı bir şekilde yürütüleceği mesajı verilmişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, referandum öncesinde yaptığı açıklamada, katılım sonucu çıkması sonrasında bu bölgelerin tamamen Rusya’nın koruması altına gireceğini vurgulamıştı. Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov da Salı günü yaptığı açıklamada, referandumlar sonucunda “durumun yasal açıdan ve uluslararası hukuk açısından radikal bir şekilde değişeceğini, bunun söz konusu bölgelerin korunması ve güvenliğinin sağlanması anlamında önemli sonuçları olacağını” söyledi. Rusya Federasyon Konseyi Başkanı Valentina Matviyenko ise parlamentonun üst kanadının, bölgelerin Rusya Federasyonu’na katılımıyla ilgili oylamayı 4 Ekim tarihinde yapabileceğini kaydetti. Devlet Başkanı Putin’in, Ukrayna’daki referandumlarla ilgili parlamentonun iki kanadına hitaben Cuma günü bir konuşma yapması bekleniyor.
Rus Vedomosti gazetesi, Federasyon Konseyinden kaynaklara dayandırdığı haberinde 2014 yılında ilhak edilen Kırım Yarımadası ile yeni dört bölgenin “Federal Kırım Bölgesi” adı altında idari bir bölgede birleştirileceğini, başına da katı milliyetçi tutumuyla bilinen Dimitri Rogozin’in getirileceğini bildirdi.
ABD, NATO VE AVRUPA BİRLİĞİ TANIMAYACAK
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, referandum sonuçlarının ajanslara düşmeye başladığı dakikalarda yaptığı açıklamada, Batı’nın Rusya’nın Ukrayna topraklarını ilhakını asla tanımayacağını, bunun son derece net olduğunu söyledi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de referandumu “uluslararası hukukun açıkça ihlâli” olarak değerlendirdi. Stoltenberg, referandumların hiçbir hukuki geçerliliği olmadığını söyledi, “Bu topraklar Ukrayna toprakları.” dedi.
ZELENSKİ’DEN İLK TEPKİ: MASKARALIK
Ukrayna lideri Volodimir Zelenski de dört bölgede yapılan ilhak referandumlarını “maskaralık” olarak tanımladı. Ukrayna lideri, Ukrayna’da Rus işgalcilerin kontrolündeki bölgelerde yapılan ilhak referandumlarının ülke savunmasıyla ilgili izledikleri politikayı değiştirmeyeceği mesajını verdi. Gece yayınladığı videoda referandumları eleştirerek “maskaralık” diye nitelendiren Zelenski, “İşgal altındaki topraklardaki bu saçmalıklar, referandum taklidi olarak bile adlandırılamaz” dedi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba da oylamaların Ukrayna’nın askeri planlarını değiştirmeyeceğini söyledi ve Avrupa Birliği’ni Rusya’ya daha fazla yaptırım uygulamaya çağırdı. Kuleba, “Kozmetik ekonomik tedbirlerle sınırlı yaptırımlar yeterli olmayacaktır.” dedi.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Mikhailo Podolyak, Rusya’nın Ukrayna’da yürüttüğü savaşta kontrolü ele geçirdiği bölgelerde düzenlediği referanduma yardım eden Ukrayna vatandaşlarının, “vatana ihanetle suçlanacağı ve en az beş yıl hapis cezası alacağını” açıkladı.
Dört bölge, Ukrayna topraklarının yüzde 15’ini oluşturuyor.