Reuters’a bilgi veren üç üst düzey ekonomi kaynağı, merkezi yönetim bütçesinde açığın şu anda öngörülenden daha fazla olduğunu ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın TCMB’nin 40 milyar liralık ihtiyat akçesini merkezi yönetim bütçesine aktarmayı planladığını aktardı.
İhtiyat akçesinin öngörülemeyen durumlara karşılık kârdan ayrılan para niteliği taşıdığı bilgisini paylaşan ekonomist Atilla Yeşilada, 2018 sonunda TCMB bilançosunda ihtiyat akçesinin 27.6 milyar TL olarak yer aldığını belirtti.
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, “2018 sonu itibariyle ihtiyat akçesinde toplam 27.5 milyar lira bulunuyor. Ancak yılbaşından bugüne kadar ihtiyat akçesi kalemine giren tutar da eklenince TCMB’nin 40 milyar lira düzeyinde bir ihtiyat akçesi oluyor. Yapılan değerlendirmelerde bunun 2019 merkezi yönetim bütçesine aktarılmasının uygun olacağı öngörüldü. Bu adımla bütçenin daha iyileştirilmesi ve güçlendirilmesi planlanıyor” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, geçen yıl ilk çeyrekte 20.4 milyar TL açık veren bütçe, bu yıl aynı dönemde 36.2 milyar TL açık verdi. Yine geçen yıl ilk çeyrekte 1.9 milyar TL faiz dışı fazla verilirken bu yıl aynı dönemde 2.8 milyar TL faiz dışı açık verildi.
Merkezi yönetim bütçesinde açığın bu yıl 80.6 milyar lira olması, 36.7 milyar lira faiz dışı fazla verilmesi hedefleniyor.
Merkez Bankası’nın yaklaşık 40 milyar liranın biraz altında bir miktarda temettü ödemesi de bu yıl bütçeye aktarılmıştı.
Bir başka kaynak, “Daha önce ihtiyat akçesinin kullanıldığını hatırlamıyorum. Bütçedeki bozulmanın daha ileri gitmemesi için bu yöntem gündeme geldi” diye konuştu. Aynı kaynak, “İhtiyat akçesinin bütçeye aktarılması için yasal düzenleme gerekiyor. Bu konuda hazırlanacak teklifin kısa süre içinde TBMM’ye gönderilmesi planlanıyor” diye konuştu.
Ekonomistler, iç tüketimdeki yavaşlama, ekonomideki daralmanın ve seçim nedeniyle gündeme gelen bazı uygulamaların etkisiyle bütçede öngörülenden kötü bir tablonun gündemde olduğunu, tek seferlik gelirlerle bütçenin desteklendiğini vurguluyorlar. Hazine ve Merkez Bankası yetkililerine haberin yazıldığı sırada ulaşılamadı.
Konuya dair ünlü ekonomi yazarı Mahfi Eğilmez, kişisel Twitter hesabından paylaştığı yorumunda bu haberin doğru olmamasını umduğunu belirtti.
Reuters’in, TCMB’nin ihtiyat akçelerinin bütçeye devredileceği yolundaki haberi umarım doğru değildir. Bu para basmak demektir. Kısa vadeli avans uygulaması çok daha namuslu bir uygulamaydı.
— Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) May 13, 2019
Zero hedge isimli ünlü finans haberleri sitesi de konuya dair paylaştığı tweetinde “Oyun bitti” dedi.
Game over: TURKEY PLANS TO TAP TRY40B CENBANK RESERVE FUNDS: REUTERS
— zerohedge (@zerohedge) May 13, 2019
Ekonomist Gizem Öztok Altınsaç ise böyle bir uygulamanın Merkez Bankası’nın geçen hafta aldığı kararın heba edilmesi anlamına geleceğini ifade etti.
Gecen hafta hem faizi yukselttik hem de 7mlrtry likidite cekilmesi kararinin ardindan, bu haber 40mlr trynin piyasaya bir anlamda enjekte edilmesi demek. Gecen hafta alinan TCMB kararinin da heba edilmesi oluyor. https://t.co/HBT6VY7jiL
— Gizem Öztok Altınsaç (@GizemAltinsac) May 13, 2019
Ekonomist Timothy Ash de konuyla ilgili yayınlanan haberler üzerine Twitter hesabından medyada aktarılacak 40 milyar TL’den bahsedildiğine değiniyor. Ve ekliyor “… Bunu zaten aktarılmış olan 37 milyar TL’nin üzerine düşünün. Mali cephede baskı olduğuna dair daha fazla kanıt olduğunu düşünüyorum” dedi.
Media reports in Turkey that the govt is going to transfer TRY40bn in reserve fund profits (valuation effect from FX reserves) from CBRT. Think this is on top of the TRY37bn profits already transferred. More evidence I think of pressure on the fiscal side.
— Timothy Ash (@tashecon) May 13, 2019