AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2023 seçim planı netleşiyor. Önceki seçimlerde güvenlik ve terör üzerinden kampanyasını yürüten AKP liderinin, 2023’teki gündemi ekonomi olacak. Erdoğan’ın, dolardaki şoklar, vatandaşın alım gücünün zayıflaması ve zamlar karşısında “Ekonomide kurtuluş savaşı veriyoruz. Kur korumalı TL mevduattaki paraları çekmeyin, ekonomi çökmesin” demesi bekleniyor.
BOLD ANALİZ – Kamuoyu anketlerinin hemen hepsinde 2023 yılındaki seçimin kaderini ekonominin belirleyeceği sonucu çıkıyor. Yüzde 150’leri geçen enflasyon yüzünden iğneden ipliğe gelen zamlara maaş yetiremeyen halk, ekonomik krizi çözecek kadroları bekliyor.
Anketlere göre sandık stratejisi belirlediği bilinen AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim öncesi ekonomik krizi merkeze aldı. Ancak krizi çözmek için proje ve vaat üretmek yerine halkın parasıyla seçim kazanmanın hesaplarını yapmaya başladı.
ERDOĞAN’IN KADERİNİ BELİRLEYECEK 900 MİLYAR LİRA
Saray Hükumetinin aralık ayında 18,70 liraya fırlayan doları frenlemek için getirdiği kur korumalı mevduat (KKM) ekonomiyi ayakta tutuyor. Şirketler ve vatandaşlar varını yoğunu Hazine garantili ek faizden yararlanmak için bankalara yatırdı. Sistemde biriken para 900 milyar liraya ulaştı. Ancak ağustos ve temmuzdaki vade sonunda para sahiplerinin sistemde kalıp kalmayacakları Erdoğan’ı ve ekonomi yönetimini endişelendiriyor.
KKM’DEKİLER FİZİKİ DOLAR TALEP EDERSE EKONOMİ ÇÖKER
KKM’nin kritik yaz yenileme tarihleri yaklaştıkça piyasalar milyarlarca dolarlık yüksek geri dönüşlerin sebep olacağı döviz talebini takibe almış durumda. Reuters’ın 4 ekonomistin görüşleriyle derlediği verilere göre, kur korumalı da ağustos ayında yaklaşık 20 milyar dolar değerinde hesabın vadesi doluyor. Temmuz ayındaki 10 milyar dolarla birlikte 30 milyar doların akıbeti Erdoğan’ın seçim planlarının alt üst edebilir. Ekonomistler, bankadaki TL’ler yeniden dolara çevrilirse büyük bir kur şoku yaşanacağına kesin gözüyle bakıyor.
‘ERDOĞAN’IN KONTROLÜ KAYBETME RİSKİ VAR’
Son yıllarda Türkiye piyasasında tekrarlanan çalkantılara tanık olan ABRDN fon yöneticisi Kieran Curtis, “Türkiye için kriz bir kesinlik değil ancak ihtimal kesinlikle sıfırdan da çok uzakta. Kontrolü kaybetme riskiyle karşı karşıyalar” dedi. Curtis’in bu tahminin altında 30 milyar doların yarısının bile dolar talep etmesi halinde yaşanacak çok sert dolarizasyon yatıyor. KKM’de parası olanlar fiziki dolar ya da bankada dolar hesaplarına dönerse, bugün 16,40 lira seviyesinde olan doların seçim öncesi bir anda 20-25 liraya fırlamasından endişe ediliyor.
“DOLARI FAZLA DÜŞÜRMEYİN, KKM’DEKİLERE BALLI FAİZ VERİN”
Doları düşürmek için son beş ayda 40 milyar dolar rezerv satan Merkez Bankası’nın Swap hariç rezervleri eksi 55 milyar dolara kadar geriledi. Yeni bir kur yangınına Merkez Bankası’nın da müdahale edemeyeceğini bilen Erdoğan ve ekibi, ekonomi yönetimine “Doları fazla düşürmeyin, kur korumalı da parası olanlara ballı faiz verin. Sistemden çıkmasınlar” talimatı verdiği konuşuluyor. Seçim öncesi ekonomik kurtuluş savaşı temasını seçmene anlatacak olan AKP teşkilatları, kapı kapı dolaşıp ‘yastık altındaki altınlarınızı ve paralarını bankalara yatırın’ diyerek halkı ikna etmeye çalışacak.
DOLARDAKİ YÜKSELİŞ NE OLACAK?
İki vade döneminde verilen 16,4 milyar liralık kur farkının bu kez 30 milyar liralara kadar çıkarılması isteniyor. Bu yüzden doların kontrollü şekilde 14 liradan 16 liranın üzerine çıkarıldığı yorumları yapılıyor.
ERDOĞAN’IN NATO RESTİNİN SEBEBİ DE EKONOMİK KRİZ
Erdoğan, bankalarda parası olanları bol faizle tutmaya çalışırken, vatandaşların parasını çekme ihtimaline karşı da NATO pazarlığını kenarda tutuyor. Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılım tekliflerini, bu ülkelerin PKK ve YPG ile bağlantılı kişileri barındırmakla suçluyor. Ancak Erdoğan’ın asıl beklentisi ise Avrupa ve ABD’den sıcak para. Cumhurbaşkanlığı Saray’ın planına göre NATO blöfü sonrası gelecek para ve yazın yabancı turistlerle Türkiye’ye girmesi beklenen 15-20 milyar dolar seçime doğru Erdoğan’ın elini rahatlatacak.
Daha önce “400 milletvekilini verin bu iş huzur içinde çözülsün’ diyen Erdoğan’ın seçim mitinglerinde “Ekonomik kurtuluş savaşı veriyoruz. Paralarınızı çekmeyin, ekonomi çökmesin” deyip demeyeceğini zaman gösterecek.
Yargıda ‘Hakyolcular’ krizi: Bekir Bozdağ hakim ve savcıların listesini sundu