Çevre vakfı TEMA’nın kurucusu Hayrettin Karaca vefat etti. Ömrünü toprağa adayan Karaca’nın cenazesi çarşamba günü Fatih Camiinden kaldırılacak.
BOLD- TEMA Vakfı Kurucusu ve Onursal Başkanı Hayrettin Karaca hayatını kaybetti. Toprak Dede olarak tanınan ve sevilen Karaca’nın vefatını TEMA Vakfı resmi sosyal medya hesaplarından duyurdu. 97 yaşında hayata gözlerini yuman Hayrettin Karaca’nın cenazesi 22 Ocak Çarşamba günü İstanbul’da Fatih Camii’nden öğle vaktinde kılınacak namazdan sonra defnedilecek.
Kamuoyuna duyuru:
Kurucu Onursal Başkanımız ve Toprak Dedemiz Sayın Hayrettin Karaca'yı kaybetmiş olmanın derin üzüntüsü içindeyiz. Tüm ülkemizin başı sağ olsun. pic.twitter.com/F7GO702Xev— TEMA Vakfı (@temavakfi) January 20, 2020
ÖMRÜNÜ TOPRAĞA VE ÇEVREYE ADADI
Toprak Dede Nihat Karaca, 1980’de kurduğu Yalova’daki Karaca Arboretumunda yaşıyordu. Ömrünü buraya adamıştı. Ellili yaşlarda, Türkiye’nin ilk özel arboretumunu kurmuştu. Burası aslında ailesinin elma bahçesiydi. Dünyanın her yerinden ve Anadolu’nun dört bir yanından yüzlerce bitki getirmiş ve burada yetiştirmişti. 135 bin metrekarelik alanda 14 bin çeşit bitki bulunduğu biliniyor. Hayrettin Karaca, bu bitkileri toplamak için Türkiye’de 450 bin kilometre yol kat etti. Bazı yerlere farklı mevsimlerde defalarca gitti. Erozyon tehlikesini o günlerden fark etti. Vehbi Koç’un teklifiyle Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı’nı 1992’de kurdular. TEMA’yı kurduklarında artık 70 yaşındaydı. Ama mücadele daha yeni başlıyordu.
YAŞAM FELSEFESİ: BİLGİ, İLGİ VE TEPKİ
Hayrettin Karaca’nın bir yaşam felsefesi vardı. Bunu da üç kelimeyle tarif ediyordu: Bilgi, ilgi ve tepki. “Bilgili olacaksın. Çok oku, çok yaz ama bildiklerini insan ayrımı yapmaksızın paylaş. Elbette bilgili olduğumuz kadar ilgili de olmamız gerekli. En önemlisi tepki. Üzerinize vazife olmayan işlere karışın” diyordu.
Tehlikedeki türler için bir gen koruma merkezi görevi üstlenen Karaca Arboretumu’nu dünyanın her yerindeki botanikçiler tarafından da biliniyor. Yılda iki kez yayınlanan Arboretum Magazin’i bilim adamlarının araştırma ve görüşlerinin yayınlandığı bir forum.
SAYISIZ ÖDÜLÜN DE SAHİBİ
Hayrettin Karaca 97 yıllık ömrüne birçok ödül de sığdırdı. Onlardan bazıları şöyle:
Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi tarafından Fahri Doktora 1990
Birleşmiş Milletler Çevre Programının ‘Global 500 Roll of Honour’ Ödülü 1992
Çevre Bakanlığı tarafından “Çevre Beratı” 1992
Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından verilen ‘Çevre Ödülü’ 1993
Uluslararası Lions Club tarafından ‘Melvin Jones Fellow Ödülü 1994
Çevre Bakanlığı tarafından “Üstün Hizmet Ödülü” 1994
ODTÜ tarafından ‘Felsefe Onur Doktorası’ 1995
Ege Üniversitesi “Fahri Doktora”sı 1995
Milli Olimpiyat Komitesi “Fair Play” Ödülü 1996
Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı “Hoşgörü Ödülü” 1996
Atatürk Kültür Merkezi tarafından “Şeref Üyeliği Beratı” 1997
Kırıkkale Üniversitesi ilk Fahri Doktora unvanı 1997
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü 1997
ÇEVRETED tarafından “Çevreted 97 Onur Ödülü” 1997
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi “2000 Yılının Öncüleri” Ödülü 1998
Genç Hukukçular Derneği tarafından “Yılın Yurttaşı” Ödülü 1998
Türkiye Çocuk Dergisi tarafından Babalar Günü nedeniyle “Toprak Baba” unvanı 1998
Anadolu Üniversitesi Fahri Doktora Ödülü 1998
BİLSES Vakfı “Çevre Ödülü” 1998
Ankara Çankaya İzci Grubu tarafından “Yılın Doğa Dostu” Ödülü 1998
Ankara Gazeteciler Cemiyeti tarafından “Yılın Adamı” Ödülü 1999
Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı tarafından “1998 Türk Dünyasına Hizmet Ödülü” 1999
TBMM Onur Ödülü 2005
Right Livelihood Award 2012(Alternatif Nobel Ödülü)
Birleşmiş Milletler “Orman Kahramanı Ödülü” 2013