Türkiye-İtalyan ortaklığıyla üretilen 30 adet T-129 ATAK helikopterinin 2018 yılında Pakistan’a satışına engel çıkaran ve hala bu konuda ihracat izni vermeyen ABD yönetimi, bu helikopterlerden 6 tanesinin Filipinler’e satışına izin verdi.
BOLD – ABD yönetimi, Kongre’nin itirazlarına rağmen Türk-İtalyan yapımı T-129 ATAK helikopterlerinin Filistin’e satışına izin verdi.
Middle East Eye (MEE) sitesine konuşan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TAI) Kurumsal İlişkiler Sorumlusu Serdar Demir, 6 ATAK helikopterinin Filipinlere satışına ilişkin gerekli evrakların ve lisansların ABD tarafından sağlandığını açıkladı.
T-129 ATAK HELİKOPTERLERİNDE ABD-İNGİLİZ ORTAK YAPIMI MOTOR KULLANILIYOR
Türk-İtalyan ortak yapımı T-129 ATAK helikopterlerinde kullanılan ‘LHTEC T800-4A’ turboşaft motorları ABD’li Honeywell ve İngiliz Rolls-Royce şirketi tarafından üretiliyor. Türkiye’nin T-129 ATAK helikopterlerini üçüncü ülkelere satabilmesi için ABD’nin bu motorlara ihracat lisansı vermesi gerekiyor.
2018 yılında Türkiye, 30 T-129 ATAK helikopterini 1,5 milyar dolar karşılığında Pakistan’a satmak için sözleşme imzaladı. Ancak Washington, Türk savunma sanayisinin bu en büyük ihracat girişimine uzun süredir taş koyuyor. Sözleşmenin durumu hala belirsizliğini koruyor. AKP hükumeti, sözleşmenin süresini bu yıl başında bir yıl daha uzattı. Ankara, Washington’da yapacağı lobi faaliyetleri sonucu ihracat lisansının Kongre’den çıkmasını umut ediyor.
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri alımı sonrası ABD’nin devreye soktuğu CAATSA (ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası) Yaptırımları kapsamında Türk Savunma Sanayii Başkanlığı’na yeni ihracat lisansları verilmesi ve teknoloji transferi yasaklandı. Bu yasak ABD’nin Türkiye’ye sağladığı askeri ürünlerin ve teknolojilerin 3. ülkelere ihracını da kapsıyor.
SÖZLEŞMELER ESKİ OLDUĞU İÇİN CAATSA’DAN ETKİLENMEDİ
CAATSA yaptırımları 7 Nisan 2021 tarihi itibariyle resmen devreye girdi. Filipinler’e 6 adet T-129 ATAK satışına ilişkin sözleşmeler ve izinler 2018 yılından beri ABD yönetiminden onay bekliyordu. Bu yüzden CAATSA kapsamındaki yaptırımlardan etkilenmedi.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI DİREKT İZİN VERDİ
ABD’deki yasalara göre 25 milyon doların üzerindeki satışların Dışişleri Bakanlığı’nın izni sonrası Kongre onayına sunulması gerekiyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Filipinler’e satışın miktarı 25 milyon doların altında olduğu için sözleşmeyi Kongre onayına sunmadan direkt olarak ihracat izni verdi. Ancak Pakistan’a satılacak helikopter sayısının yüksek olması ve 25 milyon dolar sınırını aşması nedeniyle bu satışta Kongre onayı gerekiyor.
Uzmanlar Kongre’deki Türkiye karşıtı tutum nedeniyle bu iznin çıkmasına pek ihtimal vermiyor.
