BOLD ANALİZ – AKP’nin iktidara geldikten 3 yıl sonra Türk Lirasından attığı 6 sıfır yüksek enflasyon ve zamlar sonrası teker teker geri dönüyor.
Erdoğan’ın Çin tipi ekonomi modeli ısrarıyla enflasyon patladı. Yüksek enflasyon ve hayat pahalılığına yetişmek için fiyatlara bir sıfır eklendi. Vatandaş artık aynı ürüne bir sıfırı fazla para ödemek zorunda.
KIŞLIK MONTLAR 200 LİRADAN 1.000 LİRAYA ÇIKTI
Aylardır Rusya ile savaşan Ukrayna’da enflasyon yüzde 24 iken Türkiye’de resmi rakamlara göre yüzde 84. Ancak ekonomistlere göre halkın enflasyonu yüzde 200’e ulaştı. Yıl başında 500 liraya dolan market arabaları artık 1.500 liraya doldurulabiliyor. 2020 yılında 200 liraya satılan kışlık montlardan alabilmek için bu kış 1.000 lira ödemek gerekiyor.
ASGARİ ÜCRET 235 LİRAYKEN DAHA DEĞERLİYDİ
Türk Lirası’nın değersizleşmesi ve bir sıfırın geri gelmesi asgari ücretin alım gücünde kendini gösterdi. 2002 yılında paradan sıfır atılmadan önce asgari ücret 235 milyon 437 bin 875 liraydı. Bugünün parasıyla 235 lira olan asgari ücretle işçi 10 çeyrek altın satın alabiliyordu. 2022 yılında ise asgari ücret 5 bin 500 liraya yükselmesine rağmen çalışanlar maaşlarının tamamıyla ancak 3,3 çeyrek altın alabiliyor. Çeyrek altın fiyatlarında bile paraya bir sıfır eklendiği görülüyor. 2014 yılında 164 lira olan çeyrek altın 11 Ekim 2022 itibariyle 1.624 liraya yükseldi.
100 LİRAYA 38 LİTRE BENZİN ALINIYORDU
Skeçlere de konu olan “Ben hep 50 liralık benzin alıyorum” sözü tarih oldu. Benzin ve motorin fiyatlarına etiketlerine de bir sıfır eklendi. 2005 yılında paradan 6 sıfır atıldığında benzin litre fiyatı 2.57 TL’ydi ve 100 TL’ye 38 litre benzin alınabiliyordu. Bugün benzinin litresi 20,63 liraya yükseldi. Araç sahipleri 100 liraya ancak 4,8 litre benzin doldurabiliyor.
200 LİRAYI BOZDURMAK ZORDU, ARTIK 5 LİTRE YAĞ EDİYOR
Merkez Bankası 2009 yılında 200 lirayı bastığında çok değerliydi. Vatandaşlar bu parayı bozdurmak için dükkan dükkan gezmek zorunda kalıyordu. 2009 yılında 123 dolar eden en büyük TL banknotla bugün 11 dolar alınabiliyor. 13 yılda 112 dolar eriyen 200 lira sadece 5 litre yağ ediyor.
BABACAN 6 SIFIR GERÇEĞİNİ AÇIKLADI: ERDOĞAN GAZETELERDEN ÖĞRENDİ
1 Ocak 2005’te de paradan 6 sıfır atılarak, Yeni Türk Lirası banknotlar tedavüle girdi. O tarihte Başbakan olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türk Lirasından 6 sıfır atılmasının, enflasyonla mücadelede elde edilen tarihi başarının bir sonucu olduğunu söylemişti. “Yeni Türk Lirasına geçişle vatandaşlarımız ceplerinde Türk lirası taşımaktan gurur duyacak. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez gerçekleşen bu uygulama bir devrim niteliği taşımaktadır. Bu uygulamayla öncelikle günlük yaşam ve ekonomik aktiviteler çok büyük oranda kolaylaşacak.” açıklaması yapmıştı.
Yıllar sonra Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi Ali Babacan paradan 6 sıfır atıldığını AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gazetelerden öğrendiğini söyledi. Babacan, “Bana sordu ertesi gün, ‘Paradan 6 sıfır mı atıyorsunuz?’ dedi. Ben de ‘evet’ dedim. ‘Keşke söyleseydin de ben açıklasaydım niye sen açıkladın’ dedi.” ifadelerini kullanmıştı. .