ORHAN KAYA | BOLD ANALİZ
Cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçimleri dün tamamlandı. Sonuçlara göre AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, yüzde 52,18 ile seçimleri kazanarak 3. kez Cumhurbaşkanı seçildi. Rakibi CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, yüzde 47,82 oy aldı. Erdoğan, 27.834.692 oy aldı. Kılıçdaroğlu’na ise 25.504.552 seçmen destek verdi. Erdoğan, Kılıçdaroğlu’na karşı 2 milyon 330 bin 140 oy farkla seçimi kazandı.
SANDIĞA GİDENLERİN SAYISI DÜŞTÜ
14 Mayıs ile 28 Mayıs’taki ikinci tur seçimlerinin sayısal verileri seçime katılımın birinci tura göre düşük olduğunu gösteriyor. Birinci turda katılım oranı yüzde 86,98 olmuştu. İkinci turda seçmenlerin isteksizliği katılım oranını yüzde 2,83 düşürdü. 28 Mayıs’ta sandığa gidenlerin oranı yüzde 84,15’te kaldı. 14 Mayıs’ta 55.833.175 seçmen oy kullanırken, ikinci turda 54.023.616 sandığa gitti.
1 MİLYON 810 BİN SEÇMEN İKİNCİ TURDA OY KULLANMADI
Birinci turda 8 milyon 357 bin 476 seçmen oy kullanmadı. İkinci turda ise bu sayı arttı. 28 Mayıs’ta sandığa gitmeyenlerin sayısı 10 milyon 173 bin 834 oldu. 14 Mayıs’a göre ikinci turda 1 milyon 810 bin seçmen oy kullanmamayı tercih etti.
KILIÇDAROĞLU KAZANABİLİR MİYDİ?
İkinci turda sandığa gitmeyen 1 milyon 810 bin seçmen oy kullansa Kılıçdaroğlu kazanır mıydı? Bu soruya vereceğimiz cevap hayır olurdu. Sandığa gitmeyen seçmeni oransal olarak iki adaya dağıtıldığında Kılıçdaroğlu’na 900 bin oy daha yazılabilir. Ancak bu oy da Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan ile arasındaki farkı kapatmaya yetmiyor.
SİNAN OĞAN’IN OYLARI KİME GİTTİ?
İkinci turda cumhurbaşkanı adaylarından Sinan Oğan’ın yüzde 5,17 oranındaki 2 milyon 831 bin oyun Kemal Kılıçdaroğlu ile Tayyip Erdoğan’a eşit şekilde dağıldığı anlaşılıyor. Ancak rakamlara göre Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nun oyları toplam 1,6 milyon arttı. Oğan’a oy verenlerin bir kısmının ikinci turda sandığa gitmediği tahmin ediliyor.
KILIÇDAROĞLU, OYUNU ARTIRDI AMA YETMEDİ
Peki 14 Mayıs’a göre Erdoğan ve Kılıçdaroğlu oylarını ne kadar artırdı? Birinci tura göre Erdoğan, 701 bin, Kılıçdaroğlu ise 910 bin daha fazla oy aldı.
DEVLET ERDOĞAN İÇİN SEFERBER OLDU
28 Mayıs seçimleri devletin Erdoğan lehine müdahil olduğu seçim olarak tarihe getçi. Özel kanallar, TRT, Anadolu Ajansı, Erdoğan’ın kazanması için yayın yaptı. TOGG, Bayraktar İHA, TCG Anadolu gemisine kadar devletin tüm araç ve gereçleri Erdoğan’ın kazanması için adeta seferber edildi. Erdoğan, mahkemeleri kullanarak en korktuğu isim olan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na siyasi yasak getirtti. İmamoğlu’nu saf dışı bırakan Erdoğan, Kılıçdaroğlu’na giden HDP desteğini 15 Temmuz sonrasının ayrıştırıcı diliyle terör yaftasıyla köşeye sıkıştırdı. Kılıçdaroğlu’na gitmesi muhtemel milliyetçi seçmeni de montaj videolarla ‘üt’tü. Kılıçdaroğlu ve Meral Akşener’in kurduğu 6’lı masanın da çok sayıda hatası oldu. O da ayrı bir yazı konusu.
PİRUS ZAFERİ Mİ?
2002’de partisi AKP ile iktidara gelen Erdoğan, bir seçimden daha zaferle çıktı. 5 yıl daha tek adam yetkileriyle Türkiye’yi yönetecek. Bu Erdoğan için kazanç gibi görünse de bu sonucu yenilmeye mahkum galibiyetleri anlatmak için kullanılan Pirus Zaferi’ne benzetenler oldu. Bu benzetme bir yönüyle haklılık taşıyor. Merkez Bankası’nın 128 milyar dolarını sıfırlayan Erdoğan iktidarı, seçim öncesi Merkez’in altınlarını da satmaya başladı. Doları 20 lirayı geçti. TÜİK rakamlarına göre yüzde 43,68 enflasyona sahip Türkiye ekonomisi uzmanlara göre büyük bir krize sürükleniyor. Erdoğan’ın 28 Mayıs sonrası hukuk ve demokrasiye döneceğini söylemek bugünkü söylemlerine bakılırsa zor görünüyor. Bu bağlamda adalet ve bağımsız yargı tesis edilmeden ekonominin yeniden rayına girmesi de ekonomistler tarafından mümkün görünmüyor. Deprem felaketinin getirdiği maddi-sosyal problemlerin çözülmesi de uzun yıllar alacak. Bu başlıklara bakınca Erdoğan’ın 28 Mayıs galibiyeti Pirus Zaferi’ne dönüşebilir.
PİRUS ZAFERİ NEDİR?
Pirus zaferi, yıkıcı büyüklükte kayıplar pahasına kazanılan bir zaferdir. Kazanılan zaferin verilen kayıplardan sonra anlamsız hale gelmesini ifade eder. MÖ 280 ve MÖ 279 yıllarında Grek kolonisi Tarentum Kralı Pirus Roma’ya saldırır ve ne pahasına olursa olsun savaşı kazanmak için her şeyini feda eder. Sonunda Pirus, savaşı kazanır; ancak 50 filin desteklediği ordusunun tamamını kaybeder. Savaşı kazanmıştır, ama yanında koskoca ordudan artakalan üç beş sefilden fazlası kalmamıştır. Pirus’un bu zaferin ardından “Tanrım, bir daha böyle bir zafer verme” dediği söylenir. Pirus zaferi aslında yenilmeye mahkûm galibiyetleri anlatmak için kullanılır. Bu olaya atfen, benzer şekilde kazanılan savaşlara Pirus zaferi denir.