BOLD – Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilere göre Türkiye’nin merkezi yönetim borç stoku 5 yılda 6 kat artarak 5.8 trilyon liraya yükseldi. Ekonomist Uğur Gürses, Hazine‘nin döviz cinsi borç stokunun son 20 yılın zirvesi çıktığını söyledi.
BORÇ STOKU 5.8 TRİLYON LİRAYA YÜKSELDİ
Son yıllarda geleneksel para politikası dışına çıkılması sonrası sorunlara merkezi yönetim borç stoku da eklendi. Temmuz 2018’de 1 trilyon lira seviyesinde olan merkezi yönetim borç stoku bu yıl temmuz itibariyle 5.8 trilyon liraya yükselerek neredeyse 6’ya katlandı. Aynı dönemde kurlarındaki keskin yükselişin de etkisiyle döviz cinsi borç stoku ise 9 kat artış gösterdi.
BORÇLARIN BÜYÜK KISMI DÖVİZ CİNSİNDEN
Ekonomim’in haberine göre; Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre Temmuz 2023 sonu itibariyle Türkiye’nin merkezi yönetim borç stoku 5 trilyon 823 milyar TL oldu. Borç stokunun 1 trilyon 917,4 milyar TL tutarındaki kısmı Türk Lirası cinsi, 3 trilyon 905,5 milyar TL tutarındaki kısmı döviz cinsi borçlardan oluştu.
DÖVİZ BORCU ORANI 20 YILIN ZİRVESİNDE
Merkezi yönetim borç stokunda artış son iki ayda hızlandı. Ekonomist Uğur Gürses, merkezi yönetim borç stokunda zirve seviyelerin görülmesinin iki nedeni olduğuna dikkat çekerek, şöyle konuştu: “Temmuz 2018’de merkezi yönetimin döviz cinsi borç stokunun toplam stoka oranı yüzde 43,5 seviyesinde iken Temmuz 2023’e geldiğimizde oran yüzde 67,1’e çıkmış. Haziran 2023’te de oran yüzde 67,15 seviyesini gördü. Bu oranlar 20 yılın rekor seviyelerine işaret ediyor.
İKİ AYDIR KUR PATLAMASI YAŞIYORUZ
Döviz cinsi borcun toplam borç stokundaki oranı rekor seviyede çünkü son bir iki aydır kur patlaması yaşıyoruz ancak zaten son yıllarda da kurlarda çok hızlı bir yükseliş gördük. Bu nedenle borç stokunun artmasının en belirgin unsuru kurun patlaması. İkincisi 2018 yılında başkanlık rejimine geçilmesinin ardından devasa bir döviz borçlanması yapıldı. Ki bu döviz borçlanma dış borç servisinin getirdiği ihtiyacın da ötesine çıktı. Şu anda Temmuz 2023 itibariyle döviz cinsi borç 145 milyar dolar, 2018 Temmuz’da ise 89.9 milyar dolar seviyesindeydi. Görüyoruz ki 56 milyar dolarlık artış var.”
DIŞ BORÇ STOKU CİDDİ ŞEKİLDE ARTACAK
Gürses, kur hiç artmasa bile merkezi yönetim dış borç stokunun ciddi şekilde artacağına işaret ederek, son değer kaybı olmasa bile borçtaki artışın önemli sebebi aşırı döviz borçlanması yapılmış olması olduğunu dile getirdi.