BOLD – Anayasa Mahkemesi(AYM) Başkanı Zühtü Arslan, bağımsız ve tarafsız bir yargı olmadan devletin olamayacağını belirterek, hiçbir organ, makam ve mercinin hâkimlere emir ve talimat veremeyeceğini söyledi. Arslan, mahkeme kararlarının değiştirilmeden ve geciktirilmeden uygulanması gerektiğini kaydetti.
YARGI, YASAMA VE YÜRÜTMENİN MÜDAHALESİNDEN UZAK OLMALI
Ankara’da katıldığı bir panelde açıklama yapan Arslan, “Yargı bağımsızlığı sadece hukuk devletinin değil, kuvvetler ayrılığı ilkesinin de zorunlu bir sonucudur. Kuvvetler ayrılığı, yargının yasama ve yürütmenin müdahalesinden uzak olmasını gerektirmektedir. Yargının diğer devlet erklerinin kontrolü altında olması hak ve özgürlüklerin sonu olur” dedi.
HAKİM ENDİŞE DUYMADAN KARAR VEREBİLMELİ
Konuşmasında mahkemelerin bağımsızlığına da değinen Arslan, “Öncelikle yargı bağımsızlığı yargı tarafsızlığını temine yönelik olarak, hâkimlerin hiçbir etki altında kalmadan vicdani kanaatlerine göre karar vermesini ifade eder. Anayasa Mahkememizin ifadesiyle, bağımsızlık ‘hâkimin çekinmeden ve endişe duymadan, hukukun öngördüğü gereklerden başka herhangi bir dış etki altında kalmadan’ serbestçe karar verebilmesi anlamına gelir. Bu anlamda yargı bağımsızlığı ‘adaletin dolaylı dolaysız her türlü etki, baskı, yönlendirme ve kuşkudan uzak bir şekilde dağıtılması amacını gütmektedir” dedi.
HAKİM TARAFLARA EŞİT DAVRANMAK ZORUNDA
Yargı bağımsızlığının, hâkimin tarafsızlığını sağlamanın da ön şartı olduğuna dikkat çeken Arslan, “Hâkimin tarafsız olduğu konusunda taraflarda bir kanaatin oluşması çok önemlidir. Bunun için hâkimin çok dikkatli olması, elindeki adalet terazisini kuyumcu hassasiyetiyle tutması gerekir. İslam’ın Dört Halifesinden ikincisi olan Hz. Ömer, Basra’ya hâkim olarak tayin ettiği Ebu Musa’ya yazdığı mektupta hâkimin önüne gelen davada taraflara bakışlarında bile eşit davranmak suretiyle karar vermesi gerektiğini belirtmiştir” dedi.
HİÇBİR MAKAM HAKİMLERE EMİR, TALİMAT VEREMEZ
Anayasa’nın 138’inci maddesinin “yargı dışı aktörlere yönelik açık ve kesin bir dille uyarılarda bulunduğunu” da dile getiren Arslan, “Buna göre hiçbir organ, makam, merci veya kişi yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremez, tavsiye ve telkinde dahi bulunamaz. Anayasamız yasama organı için bu müdahale yasağını özel olarak düzenlemiştir. Görülmekte olan bir dava hakkında yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin olarak parlamentoda soru sorulamaz, görüşme yapılamaz veya herhangi bir beyanda bulunulamaz” dedi.
HAKİMLER TARAFSIZLIĞA ZARAR VERECEK DAVRANIŞLARDAN KAÇINMALI
Yargı bağımsızlığı konusunda toplumsal algının önemine vurgu yapan AYM Başkanı, “Mahkemelerin ve hâkimlerin bağımsız ve tarafsız olmaları yetmez, öyle olduklarının da bilinmesi gerekir. Bu nedenle hukuk devleti yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı görünümüne zarar verecek davranışlardan kaçınmayı gerektirmektedir” dedi.