BOLD – Uluslararası Organize Suç İnisiyatifi tarafından hazırlanan Küresel Organize Suç Endeksi 2023 raporunda, küresel suç sıralamasında Avrupa’da birinci olan Türkiye’nin, kokain tücaretindeki artan rolüne vurgu yapıldı.
Türkiye, Küresel Organize Suç Endeksi’nde dünyada 12 sıradan 14. sıraya düşmesine rağmen skoru daha da kötüleşti. Türkiye, Avrupa’da organize suç endeksinin en yüksek olduğu ülke olurken, 2023 skoru biraz daha kötüleşse de dünyada 14. sırada yer aldı.
Raporda Türkiye’nin genel organize suç skoru 7,03 olarak hesaplandı. Alt başlıklarda ise devlet bağlantılı suç aktörleri ve insan kaçakçılığı 9 puan ile Türkiye’nin en kötü olduğu alanlar olarak kayda geçti.
Silah ticareti, eroin ticareti ve mafya vari suç gruplarında ise Türkiye’nin puanı 8,5. İnsan ticareti puanın 8 olması da bunun Türkiye’de ne kadar büyük bir sorun olduğunu ortaya koyuyor.
Küresel Organize Suç Endeksi’nin zirvesinde ise 8,15 puan ile Myanmar yer alıyor. Ardından Kolombiya ve Meksika geliyor. İran, Türkiye ile aynı puan ile yine 14. Sırada bulunuyor. Rusya ise 6,87 puan ile 19. sırada.
Türkiye Avrupa ülkeleri arasında ise ilk sırada. Organize Suç Endeks skoru en yüksek olan AB ülkesi ise İtalya oldu.
KOKAİN İÇİN TÜRKİYE’YE AYRI BAŞLIK AÇILDI
Raporda Türkiye’nin uyuşturucu ticaretindeki artan rolüne ayrı bir başlık açıldı.
“Türkiye’nin kokain ticaretinde artan rolü” başlıklı bölümde Türkiye’ye ilişkin şu bilgiler yer aldı: “Geçmişte kokain ticareti, eroin ve sentetik uyuşturucu pazarlarının yıllar boyunca baskın olması nedeniyle Türkiye’de ihmal edilebilir bir uyuşturucu pazarı olmuştur. Ancak son zamanlarda hem kaynak ülkeler hem de Türk makamları tarafından gerçekleştirilen ele geçirmeler, ülkenin kokain ticaretindeki rolünün arttığını göstermektedir. Kaçakçılar yakalamalardan kaçınmak için yeni rotalar ararken, 2021’de dikkat çeken bir eğilim olarak, bazı transit kokain ticareti Türk limanlarına kaymaktadır. Şu anda Türkiye, Güney Amerika kaynaklı kokain için başlıca küresel transit merkezlerinden biri olma yolunda ilerliyor gibi görünüyor. Türk suç gruplarının uyuşturucu kaçakçılığındaki uzmanlığı ve kaçakçılık rotalarında aktif olan mevcut ağlar göz önüne alındığında, ülke kokain ticareti için verimli bir fırsat sunmaktadır. Türkiye’nin ulusötesi kokain ticaretinde artan rolü, 2021’den bu yana 4,0’dan 5,50’ye önemli bir artış gösteren kokain pazarı puanına da yansımıştır. Bu önemli artış kaçakçılık rotalarının değişmesinin bir sonucudur. Bununla birlikte, Türk kolluk kuvvetlerinin kokain ticaretine daha fazla odaklanması, zaman içinde kademeli olarak kurulmuş ancak yakın zamana kadar fark edilmemiş olabilecek kaçakçılık faaliyetlerine potansiyel olarak daha fazla ışık tutmuştur.”
Raporda ayrıca sentetik uyuşturuclarla ilgili bölümde Türkiye’nin rolüne de değinildi: “Uyuşturucu pazarları açısından, sentetik uyuşturucu ticareti en büyük genişlemeyi Batı Asya’da görmüştür (+0,68). Özellikle, Asya’daki iki ülke – Suriye ve Myanmar – şu anda sentetik uyuşturucular için 10.0 puan almaktadır ve dünyada sentetik uyuşturucu ticareti için en yüksek puana sahip tek iki ülkedir. Bu uyuşturucu pazarı, puanı 5.50’den 7.0’a yükselen Türkiye ve 7.50’den 9.0’a yükselen Suudi Arabistan da dahil olmak üzere Batı Asya’nın diğer ülkelerinde de önemli ölçüde artmıştır. Türkiye, başta metamfetamin, Ecstasy ve Captagon olmak üzere çok çeşitli sentetik uyuşturucular için bir geçiş noktası olmaya devam ederken, sıvı metamfetamin ve öncü bir kimyasal olan asetik anhidritin yüksek sayıda ele geçirilmesinin de gösterdiği gibi metamfetamin üretiminde de bir artış tespit edilmiştir. Suudi Arabistan’da metamfetamin gibi sentetik uyuşturucular ülkeye komşu ülkelerden kara yoluyla ve Dammam ve Cidde’deki liman ve havaalanlarından girmektedir. Benzer şekilde, esas olarak Suriye ve Lübnan’dan ithal edilen Captagon’un popülaritesi artmaya devam etmiş ve ülkeyi bu uyuşturucu için dünya çapında en büyük tüketici pazarlarından biri haline getirmiştir.”
Euronews tarafından da derlenen, raporda Türkiye ile ilgili öne çıkan diğer bazı bulgular ise şöyle:
- Türkiye’nin Asya, Orta Doğu ve Avrupa arasındaki kavşakta yer alan coğrafi konumu ve uzun sınırları, ülkeyi insan ticareti ve insan kaçakçılığı için önemli bir transit ve hedef ülke haline getirmektedir.
- Özellikle cinsel sömürü ve zorla çalıştırma amaçlı insan ticareti Türkiye’de giderek yaygınlaşıyor. Türkiye büyük bir mülteci nüfusuna ev sahipliği yapmaya devam ederken, insan tacirleri bu toplulukların savunmasızlığından yararlanarak kadınları ve çocukları cinsel sömürü için insan ticaretine zorlamaktadır.
- Genç kızların gayri resmi dini törenler yoluyla zorla evlendirilmesi, ekonomik bir başa çıkma mekanizması olarak giderek yayılmaktadır.
- Suç şebekelerine ek olarak, devlet içinde yerleşik aktörler de insan ticaretinde rol almakta ya da en azından kolaylaştırmaktadır.
Rapora göre Türkiye; Suriye ve Afganistan gibi ülkelerden Avrupa’ya yönelik göçmen kaçakçılığında kilit transit ülke olmaya devam ediyor.
- Ayrıca Afrika ülkelerinden gelen düzensiz göçmen sayısında da bir artış söz konusu ve bu artış Türkiye’nin vize şartlarını hafifletmesi ve ülkeye giriş için iyi havalimanı bağlantıları sayesinde kolaylaşmaktadır.
- İnsan ticaretine benzer şekilde, insan kaçakçılığı da yolsuzluğa bulaşmış hükümet yetkilileri tarafından kolaylaştırılmaktadır. Haberler, devletle ile bağlantılı aktörlerin ve meşru işletmelerin bu pazara doğrudan dahil olduğunu iddia ediyor.
- Rapora göre akaryakıt kaçakçılığı, daha ucuz petrole olan talepten ve özellikle Suriye, Irak ve İran kaynaklı kaçak petrol satışından vergi geliri elde etme fırsatından yararlanan Türkiye’deki organize suç grupları için en kârlı gelir kaynaklarından birisi.
- Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle eroin ticareti için bir kaynak, transit ve hedef ülke konumunda.
- Türkiye tarihsel olarak uluslararası kokain kaçakçılığı rotasında yer almamasına rağmen, son birkaç yıl içinde ele geçirilen kokain miktarındaki artışın, Amerika ve Avrupa’daki yüksek sayıdaki ele geçirmeler nedeniyle nakliye rotalarındaki değişimin bir sonucu olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla Türkiye, Güneydoğu ve Doğu Avrupa’yı hedef alan kokain kaçakçılığında daha önemli bir transit ülke haline gelmektedir
- Türkiye’de faaliyet gösteren ve geleneksel mafya sistemini model alan önemli sayıda mafya tarzı grup bulunmaktadır. Ülkede varlıklarını sürdüren bu grupların hükümetle ve diğer siyasetçilerle yakın ilişkiler geliştirdikleri ve bu sayede kolluk kuvvetleri ve yargı karşısında koruma sağladıkları bildirilmektedir.