BOLD – ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping bir yıl aradan sonra ilk kez yüz yüze görüştüler.
Görüşme sonrasında ABD Başkanı, Xi Jinping’le doğrudan iletişim hattı kurulması konusunda uzlaştıklarını da söyledi. Xi Jinping’le görüşmesi sonrasında bir basın toplantısı düzenleyen Başkan Biden, hâlâ birçok konuda anlaşmazlık olmasına rağmen Xi Jinping’in görüşmede net olduğunu belirtti. Biden, görüşmenin Xi Jinping’le yaptıklarını görüşmelerin en yapıcı olanlardan biri olduğunu da kaydetti.
Askeri iletişimin yeniden başlamasının yanı sıra iki taraf diğer bazı konularda da uzlaşma sağladı. Fentanilin Amerika’ya girişiyle mücadele etmek adına atılacak adımlar konusunda iki taraf anlaşma sağladı. Fentanilin yüksek dozda kullanımıyla bağlantılı olarak son dönemde Amerika’da can kayıpları artmıştı.
İki lider ayrıca İsrail-Hamas savaşını masaya yatırdı. Üst düzey Amerikalı bir yetkili Biden’ın Xi Jinping’e Tahran’ın provakatif adım atmaması için İran üzerindeki etkinliğini kullanmasını istediğini söyledi.
İki ülke ayrıca Yapay Zeka’yı birlikte inceleme konusunda da uzlaştı. Biden ve Xi Jinping’in görüşmesinde Tayvan da önemli bir yer tuttu. İki liderin konuyla ilgili olarak uzun süre konuştukları basına yansıdı. Amerikalı bir yetkiliye göre Xi Jinping görüşmede Tayvan’ın ABD-Çin ilişkilerindeki en büyük ve en tehlikeli konu olduğunu söylediğini aktardı.
İki ülke arasındaki ilişkiler Şubat ayında Amerika’nın Çin casus balonunu düşürmesinin ardından oldukça gerilmişti. Haziran ayında Dışişleri Bakanı Antony Blinken Pekin’i ziyaret etmiş, hem Devlet Başkanı Xi Jinping hem de dönemin Dışişleri Bakanı Qin Qang’la görüşmüştü.
BİDEN, DİKTATÖR İFADESİNİ YİNELEDİ
Görüşme sonrası Biden, Çin lideri hakkında olumlu ifadeler kullansa da toplantısında, Xi’yi “diktatör” olarak nitelendirdi.
Biden, bir gazetecinin “Xi Jinping’i hâlâ diktatör olarak tanımlıyor musunuz?” sorusuna ise, “Şöyle ki, o bizimkinden tamamen farklı bir hükumet biçimine dayanan komünist bir ülkeyi yöneten biri olması bakımından bir diktatör.” yanıtını verdi.
Biden-Şi görüşmesine ilişkin Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada ise liderlerin potansiyel iş birliği alanları da dahil olmak üzere ikili ve küresel konular üzerinde samimi ve yapıcı bir görüşme gerçekleştirdiği, farklılıklar hakkında görüş alışverişinde bulunduğu kaydedildi. Biden’ın görüşmede dünyanın ABD ve Çin’den rekabetin çatışmaya veya yeni bir Soğuk Savaş’a sürüklenmesini önlemek için sorumlu bir şekilde davranmasını beklediğini ifade ettiği belirtildi. Açıklamada, “İki lider bir dizi önemli konuda ilerleme kaydetti. Liderler, fentanil gibi sentetik uyuşturucular da dahil küresel yasa dışı uyuşturucu üretimi ve kaçakçılığıyla mücadelede ikili iş birliği ve narkotikle mücadelede kolluk kuvvetleri koordinasyonu için bir çalışma grubunun kurulmasını memnuniyetle karşıladı” ifadeleri kullanıldı.