BOLD – Rusya’da üç gün sürecek devlet başkalığı seçiminde oy verme işlemi bu sabah başladı. Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kazanmasına kesin gözüyle bakılan seçimde 112 milyonu aşkın seçmen sandık başına gidiyor.
Moskova’da savcılar, muhalefetin pazar günü Putin karşıtı gösteri düzenleme çağrıları sonrasında, seçimler sırasında herhangi bir protestoya karşı halka sürekli uyarıda bulundu. Sosyal medya platformu Telegram’da yayınlanan açıklamada, “Bu kitlesel etkinliklerin düzenlenmesi ve bunlara katılım, yürürlükteki mevzuat uyarınca cezalandırılacak.” denildi.
Rusya’nın 2014’te Ukrayna’dan ilhak ettiği Kırım’ın yanı sıra Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya’da da oy verme işlemi gerçekleştirilecek. Seçimde mevcut Başkan Vladimir Putin ile birlikte üç aday daha yarışacak.
MUHALEFET BASTIRILDI, CİDDİ BİR RAKİP YOK
Sürgündeki Rus muhalif liderlerin, seçimde ‘Putin’e karşı öğle vakti’ sloganıyla başlattıkları eyleme katılım önemli bir merak konusu. Rus muhalif liderler, le sandık başına gidenlerin iktidara yönelik tepkilerini dile getirmek için ya Rus liderin aleyhinde ya da geçersiz oy vermesini istiyor. Söz konusu eylemi ilk kez ocak ayında gündeme getiren ve yurt dışında yaşayan muhalif Maxim Reznik Meduza isimli internet haber sitesine yaptığı açıklamada, Rus seçmenin sandığa giderek seçimi sabote etmesi çağrısını yineledi. Rusya’da geçen ay Kuzey Kutbu’ndaki bir hapishanede ölen muhalif Aleksey Navalny dul eşi Yulia Navalnaya, devlet başkanlığı seçimlerinde muhalefetin Devlet Başkanı Vladimir Putin’e sembolik bir ders vermesi için seferber olması çağrısında bulundu. Euronews’in aktardığına göre Yulia Navalnaya, bu protesto eylemiyle Rus seçmenin şaibeli bir şekilde cezaevinde hayatını kaybeden eşinin son isteğini de yerine getirmiş olacağını ifade etti.
DW Türkçe de Kremlin karşıtlarının, demokratik standartları karşılamadığını belirttikleri bu seçimlerin sonucunun tanınmaması için çağrıda bulunduğunu aktardı. Bağımsız uluslararası gözlemciler de seçim hilesi ve manipülasyon vakaları bildirdi. Rusya’da Pazar günü sona erecek seçimlerde Putin’in karşısında sadece Kremlin’in onay verdiği üç aday yarışıyor. Bu isimler, Putin’e ya da Kremlin’in politikalarına sadık siyasi partilerin adayı olarak seçime katılıyor. Seçim komisyonu, muhalif isimlerin adaylığına izin vermedi.
Yapılan anketler, Putin’e karşı yarışacak üç adayın da hiçbir şansı olmadığını gösteriyor. Putin, seçimi kazandığı takdirde beşinci kez devlet başkanlığı görevini üstlenmiş olacak. Putin’in karşısında gerçek bir rakip olarak yarışabilecek muhalif isimlerin çoğu, ya cezaevinde ya yurt dışına kaçmış durumda ya da öldü. Ülkenin en tanınmış muhalefet liderlerinden Aleksey Navalni, 16 Şubat’ta Rusya Federasyonu’na bağlı Yamalo-Nenets Özerk Okrugu sınırlarındaki bir kutup bölgesi cezaevinde hayatını kaybetti. Rusya’daki birçok kişi ve Batılı liderler Navalni’nin ölümünden Putin’i sorumlu tutarken Kremlin bu suçlamaları reddetti.
İLHAK EDİLEN BÖLGELERDE DE SANDIK KURULDU, KİEV TEPKİLİ
Rusya, savaş sırasında işgal ettiği Ukrayna bölgeleri Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson’ın yanı sıra 2014’te ilhak ettiği Kırım’da da sandık kurdu. Kiev, söz konusu bölgelerdeki Ukraynalılara, uluslararası hukuk uyarınca yasa dışı olan bu seçimlere katılmamaları için çağrıda bulundu. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, “Geçici olarak işgal altında bulunan topraklarda yaşayan ya da güç kullanılarak Rusya Federasyonu topraklarına götürülen milyonlarca Ukraynalıyı bu sözde ‘seçimlere’ katılmaya zorlamak da bir o kadar yasa dışıdır” açıklamasında bulundu. Bakanlık, söz konusu bölgelerde sandık kurulmasının Rusya’nın “uluslararası hukuk normları ve ilkelerini alenen hiçe saymaya devam ettiğinin yeni bir göstergesi” olduğunu belirtti.
Yabancı devletleri ve kuruluşları bu “sözde” seçimlerin sonuçlarını tanımamaya davet eden Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, uluslararası gözlemcilere de seçimlere katılmama çağrısında bulundu.
24 YILDIR PUTİN YÖNETİYOR
24 yıldır ülkeyi yöneten 71 yaşındaki Putin’in 6 yıllık dönem için seçimi kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor. 1999’dan bu yana devlet başkanı ya da başbakan olarak iktidarda olan Vladimir Putin, seçimi kazanması halinde, Kremlin’de en az 2030 yılına kadar iktidarda kalacak ki bu da 18. yüzyılda Büyük Katerina’dan bu yana herhangi bir Rus liderden daha uzun bir süre.
Üç gün sürecek olan seçimler neticesinde 71 yaşındaki Putin’in altı yıl daha görevde kalmasına kesin gözüyle bakılıyor. Bu durumda Putin, Josef Stalin’i de geride bırakarak 18’inci yüzyılda yaşayan Çariçe 2’nci Katerina’dan sonra Rusya’nın en uzun süre iktidarda kalan lideri olacak.
1999 yılının son gününde dönemin Devlet Başkanı Boris Yeltsin’in sürpriz istifasının ardından göreve gelen Putin, o tarihten beri ya devlet başkanı ya da başbakan olarak Rusya’yı yönetti.
Putin’in göreve gelmesinden sonra Rusya, zengin enerji kaynaklarının katkısıyla bir ekonomik patlama yaşadı. Ancak Putin döneminde Kremlin yönetimi, yurt içinde giderek otoriterleşerek zamanla tüm muhalif sesleri susturdu. Yurt dışındaysa Batı ile gerginliği tırmandıran Putin, Ukrayna’ya asker göndererek 2014’te Kırım’ı ilhak ederken Donbas bölgesinde de silahlı ayrılıkçılara destek verdi. Ukrayna’da Rusya’nın Şubat 2022’de Donbas’ı işgaliyle başlayan savaş hâlen devam ediyor.