BOLD – AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Donald Trump döneminden sonra ilk kez ABD Başkanı Joe Biden tarafından 9 Mayıs’ta Beyaz Saray’da ağırlanacak. Biden’ın, Rusya’ya yönelik yaptırımların delinmesinde Türk şirketlerin oynadığı rol konusunda ülkesinin rahatsızlığını dile getirmesi bekleniyor.
Ziyaret, hem Ankara hem de Washignton tarafından resmi olarak teyit edildi. Bu ziyaretle birlikte Donald Trump’tan bu yana Erdoğan ilk kez Beyaz Saray’da ABD Başkanı Joe Biden’le görüşecek.
Reuters’in aktardığına göre Biden, Rusya’ya yönelik yaptırımların delinmesinde Türk şirketlerin oynadığı rol konusunda ülkesinin rahatsızlığını zirvede dile getirecek. ABD Maliye Bakanlığı son dönemde aldığı kararlarda bazı Türk kişi ve şirketleri yasakları deldikleri gerekçesiyle yaptırımlar listesine aldı. Washington, Moskova’ya uyguladığı yaptırımların Rusya ve Ukrayna ile birlikte Karadeniz’e kıyısı olan Türkiye’de delinmemesi için Ankara’ya baskı yapıyor.
Reuters’e konuşan bir üst düzey ABD’li yetkiliye göre Washington, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşında kullandığı araç ve gereçlerin Türkiye üzerinden aktarılmasının tamamen yasaklanması konusunda destek istemek için bu toplantıyı bir fırsat olarak görüyor. ABD’li yetkili, Biden yönetiminin ziyaret sırasında Ankara’dan kimyasallar ve mikroçipler gibi belirlenmiş “çift kullanımlı” malların Rusya’ya ve giriş noktaları olarak bilinen diğer ülkelere yasak getirmesi yönünde bir taahhüt almak istediğini dile getirdi. ABD’de ilgili kurumların Türkiye’nin yaptırımlar konusunda gerekli çabayı göstermesi konusunda ikna olmadıklarını kaydeden ABD’li yetkili, bu konuda Ankara’dan görmemezlikten gelmek yerine, daha kararlı bir tutum izleyip ulusal şirketlerini uyarmalarının isteneceğini ifade etti.
Yetkili, “ABD federal daireleri, Türkiye’nin yaptırımları uygulaması konusunda ikna olmuş değil. Görmezden geldikleri şeyler var. Şirketlere ‘proaktif’ olarak gitmeleri ve onlara yaptırım uygulanmasına neden olacak kişilerle iş yapmayı bırakmalarını söylemeleri gerekiyor” dedi. Washington halihazırda, çok sayıda Türk kişi ve şirketine, yasakları ihlal ettikleri gerekçesiyle yaptırım uyguluyor. Bu yaptırımlar deniz taşımacılığı ile de bağlantılı.
Ankara, Ukrayna’yı desteklerken, iyi ilişkiler içinde olduğu Rusya’ya yönelik Batı yaptırımlarına karşı çıkıyor ancak bu yaptırımların Türkiye topraklarında delinmeyeceğini söylüyor. Mayıs ayında planlanan ziyareti doğrulayan iki Türk yetkiliden biri de, ziyaretin ikili ilişkiler için “bir fırsat penceresi” sırasında gerçekleştiğini söyledi.
Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, ziyaretin çeşitli alanlarda işbirliğini derinleştirmek ve terörle mücadele dahil müttefiklik ruhunu pekiştirmek için bir fırsat olmasını umduklarını kaydetti.
SURİYE, YPG, PKK VE GAZZE GÜNDEMDE
ABD’nin Suriye’de PKK’nın ana omurgasını oluşturduğu YPG ve PYD’ye destek vermesi şu anda iki ülke arasındaki en önemli sorunların başında geliyor. Suriye’nin kuzeyinde ABD’nin YPG’ye olan desteğinden duyulan rahatsızlığı Erdoğan’ın zirvede gündeme getirmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Ancak özellikle Suriye’nin kuzeyiyle ilgili meselelerde anlaşmazlıklar sürüyor. Ankara, PKK ile bağlantılı bir terör örgütü olarak gördüğü Suriyeli Kürt YPG milislerine ABD’nin verdiği destekten duyduğu derin rahatsızlığı yıllardır dile getiriyor. Ancak Washington, Suriye Demokratik Güçleri çatısı altındaki YPG’nin, bölgede IŞİD’e karşı kilit müttefik olduğunu savunuyor.
İsrail’in Gazze’ye saldırıları, ortak savunma projeleri ve ekonomik ilişkiler ele alınacak diğer önemli konular arasında yer alıyor. Erdoğan, Gazze’ye yönelik İsrail saldırılarının kalıcı olarak durması gerektiği mesajını ve iki devletli çözüm şartını bir kez daha yüz yüze Biden’a iletecek.
ABD’nin Suriye’deki askeri varlığı ve Hamas’la savaşında İsrail’e verdiği destek konusundaki anlaşmazlıklara rağmen, Washington ve Ankara F-16 savaş uçaklarını uzun zamandır ertelenen satışı konusunda kısa süre önce anlaştı.
Biden 2020’de seçildiğinden bu yana Erdoğan ile uluslararası zirveler çerçevesinde birkaç kez bir araya gelmiş ve telefonda görüşmüştü. 2019’da Erdoğan’ın iyi kişisel ilişkilere sahip olduğu Trump’ı ziyaret ettiği Beyaz Saray’da, Biden’la ikili görüşme yapması konusunun uzun süredir gündemde olduğu biliniyordu.
