BOLD – İsrail’in Gazze’ye düzenlediği saldırıların ardından Filistin’in bir devlet olarak Birleşmiş Miletler’e “tam üye olması” ve bazı ülkeler tarafından da “devlet olarak tanınması” yeniden gündeme geldi.
Filistin’in Birleşmiş Milletler’e tam üyeliği hakkında “Yeni Üyelerin Kabulü Komitesi”nin mutabakat sağlayamadığı bildirildi. BM Güvenlik Konseyinin nisan ayındaki dönem başkanı Malta’nın Daimi Temsilciliği konuya ilişkin açıklamada bulundu. Açıklamada, “Filistin’in üyeliğine dair tavsiyede bulunmak için mutabakat sağlanamadı” ifadesine yer verildi.
Malta’nın konuya ilişkin bir rapor hazırlayacağı aktarılan açıklamada, raporun Konsey üyelerine dağıtılacağı belirtildi.
Malta’nın BM Daimi Temsilcisi Vanessa Frazier, gazetecilere yaptığı açıklamada, üyelik için koşullarla ilgili bir sıkıntı bulunmadığına işaret ederek, Komitenin üçte ikisinin üyeliği desteklediğini bildirdi.
FİLİSTİN, TAM ÜYELİĞİN YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİNİ TALEP ETTİ
Filistin, 2011’de de BM’ye tam üyelik başvurusu yapmış ancak bu müracaat, BM Güvenlik Konseyinde gereken desteği alamamıştı. Filistin’in BM Daimi Temsilcisi Riyad Mansur, 2 Nisan’da, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e mektup göndererek, üyelik başvurularının yeniden ele alınmasını talep etmişti. Guterres, 3 Nisan’da BM Güvenlik Konseyine mektup yazıp, Filistin’in talebini gündeme alma çağrısında bulunmuştu. BM Güvenlik Konseyi de 8 Nisan’da Filistin’in tam üyelik başvurusunu resmi olarak “Yeni Üyelerin Kabulü Komitesi”ne ileteceklerini bildirmişti.
BM’ye yeni üye alma süreci önce Konseyde başlıyor. Görüşmelerin ardından Konsey, konuyu “Yeni Üyelerin Kabulü Komitesi”ne sevk ediyor. Komitenin olumlu dönüş yapması halinde BM Güvenlik Konseyinin oylama gerçekleştirmesi, olumlu karar için daimi üyelerin hiçbirinin veto yetkisini kullanmaması ve 15 üyeden 9’unun “evet” oyu vermesi gerekiyor.
Komitenin yanı sıra Konsey üyelerinin üyelik için karar tasarısı sunma yetkisi bulunuyor. Konseyden olumlu karar çıkması durumunda, konu BM Genel Kuruluna sevk ediliyor. 193 üyeli BM Genel Kurulunda da üyeliğin onaylanması için oyların 3’te 2’sinin alınması gerekiyor.
İRLANDA VE İSPANYA’DAN TANIMA GELEBİLİR
BM’de bu gelişmeler yaşanırken, İspanya ve İrlanda ise Filistin’i devlet olarak tanımaya hazırlanıyor.
7 Ekim’deki Hamas saldırıları ve İsrail’in Gazze’de başlattığı savaşın başından bu yana, İspanya ve İrlanda, AB’nin Filistin’e verdikleri destekle bilinen ülkeleri haline geldi. Perşembe günü Brüksel’de Harris, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile yaptığı toplantıda İrlanda’nın acil ateşkes ihtiyacı konusundaki tutumunu açıkça ortaya koyduğunu söyledi. Ayrıca iki ay önce İspanya’yla birlikte bulundukları, İsrail-AB ortaklık anlaşmasının gözden geçirilmesi yönündeki resmi talebi de yineledi.
Simon Harris salı günü yemin etmiş ve yeminin akabinde yaptığı konuşmada, “Gazze’de bir insani felakete tanık oluyoruz. Masum çocukların, kadınların, erkeklerin aç bırakıldığını, katledildiğini görüyoruz. Hamas’ın 7 Ekim’de yaptığı mazereti olmayan terör eylemlerine sessiz kalmadık; İsrail hükümetinin orantısız tepkisine de sessiz kalamayız. Ateşkesin ve kalıcı sulhün tesis edilmesinde ülke olarak üzerimize düşeni yapacağız” demişti.
Buna karşılık İsrail’den, “Holokost’tan sonra en büyük Yahudi katliamını yaşadık. İrlanda’da tarihin yanlış tarafında olmaya devam edenler var. İrlanda’nın yeni başbakanı Simon Harris, yemin sonrası konuşmasında Gazze’deki savaştan bahsetmeyi tercih etti ancak son altı aydır Hamas tünellerinde çürüyen 133 İsrailli rehineden bahsetmeyi unuttu” karşılığı gelmişti.
İrlanda ve İspanya, Avrupa Komisyonu başkanına, İsrail’in insan hakları yükümlülüklerine uyup uymadığının “derhal tetkik edilmesini” isteyen bir mektup yazdı fakat henüz hiçbir ülkeden bu mektuba bir cevap gelmedi.
Perşembe günü Harris, Sánchez’i Dublin’de ağırlamaktan memnuniyet duyacağını söyledi: “Pedro Sánchez, hükümet binasında karşılayacağım ilk başbakan olacak ve Pedro ile Filistin devletinin tanınması konusunu ve bahsi geçen mektup da dahil olmak üzere geniş kapsamlı bir fikir alışverişi yapmayı sabırsızlıkla bekliyorum.”
Bu açıdan İrlanda’nın yeni başbakanı Simon Harris’in, ilk misafiri İspanya Başbakanı Pedro Sánchez olacak. AB içinde İsrail’e karşı en eleştirel iki ülkenin Başbakanı’nın gündemi de Filistin olacak. İrlanda lideri, Sánchez’le, Filistin’i devlet olarak tanımaya yönelik ortak planlarını ve İsrail’i, AB’yle yaptığı ticaret anlaşmalarının şartlarından olan insan hakları mükellefiyetlerini tatbik etmeye nasıl zorlayabileceklerini konuşacaklarını açıkladı.